На почетокот на јуни Европската унија ќе има избори за Европскиот парламент, а во новиот парламент ќе има дури 720 европратеници, кои директно ќе ги избираат гласачите. Тоа се 15 пратеници повеќе од претходното, а причина за зголемувањето е прилагодувањето на демографските промени во неколку земји-членки на ЕУ, пишува Еуроњуз. Изборите за Европскиот парламент се закажани меѓу 6 и 9 јуни.
Еуроњуз појаснува дека другите две главни тела се избираат посредно. За конституирање на Европската комисија, потребно е одобрение од Европскиот парламент, додека Советот на ЕУ го сочинуваат министри од земјите-членки назначени од националните влади.
– Со месеци се поставува прашањето дали Урсула фон дер Лајен, актуелната претседателка на Европската комисија, ќе успее да се задржи на таа функција или ќе биде заменета со некој нов. На листата за актуелен претседател на Европската комисија има дури седум имиња. Да потсетиме, Фон дер Лајен неодамна ја доби поддршката од Европската народна партија за нов мандат, пишува Еуроњуз.
Според порталот, главната поента на нејзината политика е континуитетот на актуелната политика на Комисијата. Сепак, во Брисел се слушаат нови имиња за претседател на Комисијата, иако дел од нив се уште нема да ја објават својата кандидатура. Еуроњуз пишува за седумте главни кандидати и ги покажува нивните силни страни, слабости и шанси за избор на позицијата претседател на Европската комисија.
Марио Драги
Поранешниот италијански премиер неодамна зборуваше на форум, а медиумите во Италија тој говор го окарактеризираа како „лошо прикриена кандидатура за позицијата шеф на Европската комисија“. Дури и во Брисел, пишува Еуроњуз, Драги има репутација дека ги завршува потребните задачи како со „магија“. Драги беше премиер на Италија од февруари 2021 до октомври 2022 година, а беше и гувернер на Европската централна банка од 2011 до 2019 година.
За: Веројатно најпознатиот европски политичар со аура на непогрешливост.
Против: Ризикот дека некој што е „премногу добар“ на таква позиција може да ги засени сите други – ова е една од причините, според Еуроњуз, што трите партии во неговата влада му ја ускратиле поддршката при гласањето за доверба.
Шанси: Лидерите на ЕУ и европратениците веројатно нема да го одбијат Драги, дури и Виктор Орбан им рече на новинарите во Брисел дека „му се допаѓа“.
Кристалина Георгиева
Претседателот на Европскиот совет во заминување, Шарл Мишел, неодамна изјави дека следната Европска комисија ќе биде „економска“. Ако е тоа вистина, како што пишува Еуроњуз, кој е подобар од актуелната директорка на Меѓународниот монетарен фонд Кристалина Георгиева за оваа висока функција? Ова не е првпат нејзиното име да се споменува во контекст на првиот човек на Европската комисија. Истото беше случај и во 2019 година, кога конечно беше избрана Фон дер Лајен.
За: Таа би можела да биде долгоочекуваниот прв шеф на Комисијата од Источна Европа по „големото проширување“.
Против: штотуку е повторно назначена за директор на ММФ и, во споредба со другите кандидати, има помалку врски со клучните носители на одлуки во Брисел.
Шанси: Има силни врски со Советот и поддршка од источните земји. Има шанса да го „размрда“ Европскиот парламент.
Андреј Пленковиќ
Друго име што може да се слушне во бриселските кругови е хрватскиот премиер и претседател на Хрватската демократска заедница (ХДЗ) Андреј Пленковиќ. Хрватскиот премиер ја води владата од 2016 година и може да биде во искушение да се испроба на меѓународната сцена.
За: Долгогодишното искуство како шеф на влада, доаѓа од најновата земја-членка на ЕУ – знак на добра волја за земјите кандидати на листата на чекање.
Против: Повеќе „политичар“ отколку „политички ориентиран“.
Шанси: Пријателството со многу колеги лидери на ЕУ може да ја олесни неговата номинација, но потврдата ќе зависи од способноста да се изгради коалиција во Парламентот.
Роберта Мецола
Кога списанието Тајм ја вклучи претседателката на Европскиот парламент Роберта Мецола меѓу 100-те нови лидери кои го обликуваат светот во 2023 година, фон дер Лајен јавно ја пофали нејзината работа.
-Никогаш не попуштај на цинизмот. Ти можеш да бидеш мотор на промени, ја советува актуелниот претседател на Комисијата помладата политичарка која сега би можела да ја наследи.
Во нејзината кратка меѓународна кариера, Мецола стана првата политичарка од ЕУ што се сретна со украинскиот претседател Володимир Зеленски во Киев по руската инвазија на Украина.
Сепак, таа не е фаворит: нејзиното име веројатно би се појавило да не постоел договорот за повторно именување на Фон дер Лајен и поверојатните кандидати отпаднале.
За: Харизма и младост, плус силни проевропски верувања.
Против: Немање меѓународно искуство, без претходни работни места во ниту една влада – проблем за лидерите на ЕУ.
Шанси: Полесно во Парламентот како претседател во заминување, поголем предизвик во Европскиот совет.
Кирјакос Мицотакис
Грчкиот премиер може да се покаже како уште еден ас во ракавот. Во неодамнешниот твит, Манфред Вебер, лидерот на Европската народна партија (ЕПП), рече дека Мицотакис „го претставува раководството на ЕПП на најдобар начин“. Мицотакис им се допаѓа на колегите лидери на ЕУ и исто така може да биде добар избор за претседавање со Европскиот совет доколку ЕПП не успее да ја преземе функцијата во Комисијата. Неодамна, грчкиот лидер истакна три главни теми за следниот мандат на ЕУ: стратешка автономија, конкурентност и безбедност на храната.
За: Претходно искуство како лидер на ЕУ. Зборува добро англиски и француски и доволно добро германски за да се обрати на пленарот во годишното обраќање за состојбата на Унијата.
Против: Шум на домашен скандал може да го направи ризичен избор.
Шанси: Силен со Советот, потпирајќи се на политичкото мнозинство во парламентот како кандидат на ЕПП.
Кристин Лагард
Актуелната претседателка на Европската централна банка би била уште еден солиден избор доколку пророштвото на Мишел за „економска“ комисија се покаже како точно – особено ако преговорите влезат во ќорсокак. Таа стана шеф на Европската централна банка во 2019 година со поддршка на францускиот претседател Емануел Макрон.
За: Таа беше дел од француската влада, управен директор на Меѓународниот монетарен фонд и сега е на чело на ЕЦБ, и постигна добри резултати насекаде.
Против: Избори кои би изгледале бирократски или одвоени од граѓаните, премногу блиски до Макрон (во добро или во лошо).
Шанси: Ако нејзиното име се појави на масата на лидерот, тоа е сигурен знак дека им снема идеи и таа може да биде една од последните добри избори. Сепак, Еуроњуз прашува дали би можел да ја добие поддршката од десничарскиот парламент?
Клаус Јоханис
Што ако Мишел греши и Европа се одлучи за друга „геополитичка“ комисија? Во овој случај, во трката би можело да влезе и името на романскиот претседател Клаус Јоханис. Јоханис, исто така, се кандидира за генерален секретар на НАТО – иако се чини дека холандскиот премиер Марк Руте ја има главната рака во таа трка – така што тој има готова визија за одбраната на Европа која би можела да се рециклира за следната Комисија.
За: Кандидат од источна земја и ЕПП.
Против: Зависи од исходот на трката во НАТО.
Шанси: Релативно добро оценет во Европскиот совет, но потребно е мнозинство од ЕПП во Парламентот.
