Со тоа што ЕУ се обврза да ги направи електричните возила широко достапни до 2035 година, побарувачката за литиум се очекува да експлодира. На пазарот моментално доминираат неколку земји, но Европа сака да се приклучи на клубот со искористување на сопствените рудници.
Непосредно пред пристигнувањето на Саемот за автомобили во Париз во понеделник, францускиот претседател Емануел Макрон изјави за финансискиот портал Les Ecos дека неговата администрација сака да ги направи електричните возила „достапни за секого“, пренесува France24.
Со оглед на тоа што ЕУ сака да ја забрани продажбата на возила со мотори со внатрешно согорување од 2035 година, Франција се обидува постепено да ги укине автомобилите со фосилни горива. Иако овој потег се смета за клучен чекор на патот кон енергетската транзиција, тој исто така претставува сериозен проблем, пишува порталот Klix. Ќе бидат потребни огромни количини на метали потребни за производство на батерии, особено литиум.
Бројките зборуваат сами за себе. Од 2015 година, обемот на производство на литиум, кој е познат и како „бело злато“, се зголеми за трипати во светот, достигнувајќи 100.000 тони годишно до 2021 година, според Меѓународната агенција за енергетика.
Количината би можела да се зголеми седум пати до 2030 година. На европско ниво, во 2050 година ќе биде потребен околу 35 пати повеќе литиум отколку денес, според едно априлско истражување на KU Leuven, католички истражувачки универзитет во Белгија.
„Ние сме во фаза кога сите земји ја започнуваат својата енергетска транзиција повеќе или помалку во исто време и тоа создава многу значајни потреби за металот“, рече Оливие Видал, геолог и директор за истражување во францускиот Национален центар за научни истражувања (CNRS). ).
„Тоа сигурно ќе создаде тензии во наредните години, со очекувано зголемување на трошоците и, можеби, тешкотии во снабдувањето. Значи, постои вистинско стратешко прашање“, додаде тој.
Европската комисија е свесна за овие грижи и го вклучи литиумот во листата на критични суровини кои се изложени на ризик од недостиг уште во 2020 година.
Литиумот „наскоро ќе биде поважен од нафтата и гасот“, рече шефицата на Европската комисија Урсула фон дер Лајен во септември 2022 година.
Европа се надева дека ќе го искористи максимумот од новата треска на „белото злато“ со искористување на сопствените рудници. Главните резерви на континентот се наоѓаат во Португалија, Германија, Австрија и Финска. Во Франција, француското биро за геолошки и рударски истражувања (BRGM) направи попис во 2018 година, истакнувајќи ги резервите во Алзас, централниот регион на масивот, како и во областа Арморикански масив во Бретања.
Почнува прекомпозиција на моќта на планетата: Светот ќе се соочи со нови војни за суровини
Денес, само неколку земји се доминантни во производството на литиум. Австралија има 20 отсто од светските резерви на „белото злато“, Аргентина, Чиле и Боливија имаат 60 отсто. Кина, од друга страна, беше првиот инвеститор во рафинирање и контролира 17 отсто од светското производство на литиум. Со само пет земји кои контролираат 90 отсто од светското производство, Меѓународната агенција за енергетика ја нарекува ситуација „квази-монопол“.
И соседна Србија важи за земја која има свои резерви на литиум, но поради опструкциите од екологистите нема ископување на овој метал засега.
