Денес, јајцата создадени од рускиот јувелир Фаберже, се симбол на луксуз. Украсени со скапоцени камења и злато, тие се предмет на восхит на луѓето низ светот и предмет на желба на милионерите. Сепак, првото јајце е создадено како симбол на љубовта…
Во далечната 1885 година, рускиот император Александар III Александрович, од династијата Романови, сакал посебен подарок за својата сопруга Марија Фјодоровна. Иако информацијата не е целосно проверена, се верува дека царот знаел дека неговата сопруга во детството обожавала јајце што се отворало како бабушка, а кое било во сопственост на нејзината тетка, принцезата Вилхелмина од Данска. Тој Велигден сакаше да ја израдува со вакви уникатни подароци – само многу пораскошни. Царот го ангажирал дворскиот златар Карл Фаберже да ѝ го направи најскапоценото украсено јајце до тоа време. Фаберже направил јајце со мембрана направена од бел порцелан. Внатре имало златна жолчка, а во неа златна кокошка – по што ова прво јајце го добило името – кокошка. Сепак, тоа не било крај на изненадувањата… Прекрасниот златен примерок и украсен толку ѝ се допаднал на руската царица што подарувањето на овие скапи симболи на Велигден станало традиција.
Ремек-дело на златарска уметност
Ако некогаш сте имале намера да ги посетите Москва и Санкт Петербург или Баден-Баден во Германија – тогаш музеите во кои се чуваат познатите Фаберже јајца не смеете да ги пропуштите. Овие велигденски симболи на Питер Карл Фаберже денес се сметаат за ремек-дело на златарска уметност, а само педесет од нив се направени во периодот од 1885 до 1917 година (јајцата единствено не се направени во 1904 и 1905 година за време на Руско-јапонската војна). Овие јајца ги правел рускиот златар Петар Карл Фаберже за руските императори, во периодот од 1885 до 1917 година. Нивната вредност денес е невозможно да се процени.
По смртта на Александар III, неговиот наследник Николај Втори продолжил секоја година да нарачува две јајца од скапоцени метали од оваа позната златарска куќа – едното за неговата мајка Марија, другото за неговата сопруга Александра, а неколку биле направени за други богати семејства, како на пример: банкарите Ротшилд, англиската кралица или кралското семејство на Сиам (Тајланд).
Зачувани само 42 јајца
Историското значење, како и високата вредност на материјалот, ги направија овие златни симболи особено вредни предмети. Зачувани се 42 јајца, а повеќе од една четвртина може да се најдат во музејот на московскиот Кремљ. Во музејската поставка има 10 од највредните експонати – царски јајца изложени во Синиот салон, свртен кон прозорците на реката Фонтанка.
Постои речиси проѕирно, воздушно јајце, со птица, наречено „Ловореното дрво“ (1911), кое се состои од 325 тенки листови исечени од жад, дијаманти и скапоцени камења. До него е деликатно, женско јајце направено во француски дух, „Дурѓице“ (1898), со заштитени тана, емајл, златни, тркалезни бели бисери. Тука е и јајцето „Крунисување“ (1897) со минијатурна царска кочија на Николај II.
Во Синиот салон, изложено е и енигматичното јајце „Ренесанса“ (1894) и минијатурен саркофаг со очекуваното изненадување – сечкано кристално јајце „Воскресение“. Јајце од 1911 година наречено „Петнаесетто владеење“ е направено со повеќеслоен емајл, а изложено е и јајце по име „Орден на Свети Ѓорѓи“ (1916 година).
Втората по големина колекција – од дури 9 јајца – ја купи рускиот милијардер Виктор Векселберг од Малком Форбс за неверојатна сума од 100 милиони долари во 2004 година. Музејот се наоѓа во самиот центар на градот во палатата Шувалов. Помеѓу изложените јајца е и она што последниот руски цар Николај Втори ѝ го подарил на својата мајка Марија Фјодоровна, а кој е украсен со неговиот и портретот на неговиот наследник Алексеј.
Музејот во Баден-Баден, отворен во 2009 година од рускиот колекционер Александар Иванов, има голема колекција на дела на Фаберже, но само едно јајце, а тоа е јајце од Ротшилд. Можеби посетата на еден од овие два музеи е одлична идеја за посета за време на следниот Велигден.
Потрагата по изгубените јајца е во тек
Инаку, јајцата првпат се појавиле во јавноста на изложба во Париз во 1900 година, а мислењата на критичарите и колекционерите биле поделени. Некои биле воодушевени од перфекционизмот на рускиот златар, додека на други не им се допаднала неговиот т.н. неумереност.
Од 50-те царски јајца, 43 моментално се во музеи или се дел од приватни колекции, додека останатите не се познати. Потрагата по нив е во тек.
Царското јајце од 1887 година, проценето на 33 милиони долари, било пронајдено во продавница за подароци во Среден Запад. Во 2015 година, дилер на старини нашол Фаберже јајце и издвоил 14.000 американски долари за него. Имал намера да го расклопи и продаде, додека не видел натпис врежан на часовникот скриен внатре. Ова го навело да бара повеќе информации на интернет, каде што нашол статија од 2011 година. Се покажа дека тоа е третото царско велигденско јајце. Го однел да го проценат и дознал дека тоа јајце е едно од бараните Фаберже јајца, проценето на неверојатни 33 милиони американски долари.
Аристократите, меѓу кои се издвојувало угледното семејство Јусупов, кое се проценува дека имало поголемо богатство од Романови, ги купиле овие вредни предмети. Јајцето на Јусуп, именувано по неговиот сопственик Феликс Јусуп I, било направено од злато, обложено со рубини и смарагди, а внатре бил скриен часовник.
