Прстенот на папата носи посебна симболика – што се крие во традицијата да биде уништен по неговото упокојување?

Прстенот на рибарот, еден од препознатливите симболи на папската облека, има историја која датира барем од 13 век. Името го добил по Свети Петар, кој според католичката традиција бил рибар и прв папа. Папата Франциск го носеше на свечени настани за време на неговите 12 години како понтиф. Многу верници го бакнаа прстенот, а тоа предизвика дури и полемики поради хигиената.

По смртта на Папата, според традицијата, прстенот на знакот ќе биде уништен или барем оштетен во ѕидините на Ватикан.

Оваа практика има и практична цел. Рибаровиот прстен и приврзок наречен була традиционално служеле како официјални печати за папските писма и документи. Секој нов папа би добил свој прстен и печат, а за да се спречат фалсификати по смртта на папата, и двата симболично би биле уништени со удари со чекан. Од 1521 до 2013 година, ова беше вообичаена практика.

„Тоа е еквивалент на одземање информации за пристап од профил на социјалните мрежи“, рече Кристофер Ламб, дописник на Си-Ен-Ен од Ватикан. „Целта беше да се спречат фалсификаторите да користат фалсификувани печати“, додаде тој.

Според обичајот, кардиналот коморник – вишиот кардинал задолжен за управување со преодниот период – врши уништување на прстенот и печатот пред Колеџот на кардиналите по објавувањето на смртта на папата. Оваа практика продолжила дури и откако прстенот и булата престанале да служат како официјални печати (нивната функција ја презел печатот во средината на 19 век). Но, кога папата Бенедикт Шеснаесетти стана првиот папа во шест века што абдицирал, била воспоставена нова практика: наместо да се уништи, на површината на прстенот бил издлабен длабок крст.

„Мислам дека со текот на времето се појави гледиште дека уништувањето на прстенот повеќе не е неопходно“, рече Ламб, сугерирајќи дека можноста некој да се обиде да го фалсификува печатот на папата станува сè помалку веројатна. Се очекува и сегашниот камерлењо, ирскиот кардинал Кевин Џозеф Фарел, назначен од папата Франциско во 2023 година, да ја следи истата практика и да го оштети прстенот пред да се одржи конклавата, процесот на избор на нов папа.

Да се ​​бакне или не да се бакне прстенот

Иако е длабоко симболично и поврзано со папската власт, значењето на Рибарскиот прстен се разликувало од папа до папа. Папата Франциско во оваа смисла се разликуваше од неговите претходници. Некои папи, како Бенедикт Шеснаесетти, секојдневно го носеле прстенот, додека Јован Павле Втори. често носеше заменски прстен или крст во форма на прстен.

Папата Франциск бил некаде помеѓу – тој го носеше Рибаровиот прстен на свечените настани, додека во секојдневните прилики  носеше едноставниот сребрен прстен што го носел како кардинал.

Имаше и шпекулации дека му било непријатно кога луѓето се обидувале да му ја бакнат раката.

На почетокот на 2019 година, тој беше снимен како постојано ја повлекува раката додека верниците се обидуваа да го бакнат прстенот, а Ватикан подоцна рече дека тоа го направил за да го намали ширењето на инфекции. Според Ламб, папата Франциск секогаш сакал директно да им приоѓа на луѓето со ракување или прегратка, особено на оние на кои им е потребна, и не очекувал дека луѓето ќе му се поклонат или бакнуваат рака при средбата со него.

„Рециклиран“ прстен

Прстенот на рибарот се разликувал низ вековите. Повеќето го прикажуваат Свети Петар со клучевите на Светата столица – симбол на моментот кога му беа предадени „портите на рајот“ – но надвор од тоа, нивниот дизајн не е строго пропишан. Тие често ги рефлектираа модните трендови од ерата или личниот дух на одреден папа.

Златарите обично рачно му го прават прстенот на новиот папа, но Франциск и овде ја прекрши традицијата. Во согласност со неговата скромност, тој одлучи да не прави нов прстен, туку го „позајми“ оној што некогаш му припаѓаше на секретарот на Павле Шести, изјави Ламб.

Овој таканаречен прстен за наследство некогаш му припаѓал на архиепископот Пасквале Маки, секретар на Павле Шести, кој почина во 2006 година. Прстенот е направен од позлатено сребро, а не од чисто злато.