Романија е само почеток. Новата одлука на Трамп го загрижува НАТО

По објавувањето на повлекувањето на некои сили од Романија, администрацијата на Трамп планира да го намали нивото на војници во Бугарија, Унгарија и Словачка следниот месец. Овој потег, кој веќе предизвика остри реакции од двете страни на политичкиот спектар на Капитол Хил, покренува нови прашања за долгорочната посветеност на Вашингтон на одбраната на источниот крило на НАТО, објавува „Киев пост“.

Иако одлуката за повлекување на ротациона бригада од Романија предизвика критики, повеќе извори потврдија дека тоа е само првиот чекор. Зад затворени врати, американските претставници им сигнализираа на сојузниците дека намалувањата во Романија се само почеток и дека понатамошни намалувања во Бугарија, Унгарија и Словачка може да се очекуваат веќе кон средината на декември. Временската рамка предизвика загриженост кај дипломатите на НАТО, кои се зафатени со проценка на безбедносните импликации врз најопасната граница на алијансата.

Двајца западни претставници запознаени со дискусиите рекоа дека Пентагон го разгледува повлекувањето делумно затоа што европските копнени сили сега се сметаат за поподготвени отколку во последните години, што го прави ограниченото прилагодување на присуството на САД „соодветно“. На сојузниците им е кажано дека „веројатно“ ќе се направат дополнителни прилагодувања следната година. Американскиот допис ги опиша планираните намалувања во сите четири земји како „маргинални“.

За да ги уверат сојузниците, претставниците на администрацијата нагласија дека нивото на американски војници во Полска и балтичките држави, најсилно утврдените источни позиции на Алијансата, ќе остане непроменето. Тие, исто така, ги истакнаа „силните“ трошоци за одбрана на тие земји и нивната тесна соработка со американските сили, велејќи дека посветеноста на Вашингтон кон НАТО останува силна.

Соопштението дојде во услови на растечки критики за првичната одлука за Романија, при што и републиканците и демократите предупредија дека овој потег може да ја охрабри Москва и да го поткопа единството на Алијансата. Пратеникот Мајк Тарнер (републиканец од Охајо), шеф на американската делегација во Парламентарното собрание на НАТО, изрази „длабока загриженост“ за намалувањето на силите во клучна земја на првата линија на одбраната.

„Како шеф на американската делегација во Парламентарното собрание на НАТО, загрижен сум од извештаите за намалување на американските сили во Романија“, напиша Тарнер на социјалните медиуми, нагласувајќи ја потребата од „силно и решително“ присуство на САД во Европа. Тој директно го поврза прашањето за трупите со неодамнешните руски провокации. „Агресивните дејствија на Русија против земјите од источниот дел преку намерни упади во воздушниот простор ги нагласуваат амбициите на Русија надвор од Украина“, предупреди тој.

Слично остра оценка даде и демократската сенаторка Џин Шахин, членка на Комитетот за надворешни односи на Сенатот. Таа го нарече намалувањето на силите „длабоко погрешен потег што ги поткопува нашите напори да извршиме притисок врз Путин конечно да седне на преговарачката маса и да ја зајакнеме способноста на нашите европски партнери да се бранат“. Шахин ја пофали Романија како „примерен сојузник“, истакнувајќи ја нејзината посветеност да троши 5% од БДП за одбрана.

„Оваа одлука испраќа сосема погрешен сигнал до Владимир Путин додека тој ја продолжува својата убиствена кампања во Украина и ја тестира решителноста на НАТО со провокации против други држави на фронтот“, рече таа. Сенаторката, исто така, праша дали потегот бил координиран во рамките на администрацијата, сугерирајќи дека клучните функционери можеби дејствувале без одобрение од Белата куќа и Конгресот. „Претседателот Трамп мора да ја разјасни нашата посветеност кон сојузниците како Романија“, побара Шахин.

Дипломатот Даниел Фрид, поранешен помошник државен секретар и еден од архитектите на американската политика во Источна Европа, верува дека новата политика повеќе одразува бирократско маневрирање отколку кохерентна стратегија. „Во рамките на администрацијата на Трамп се води дебата за глобалното распоредување на силите“, објасни Фрид, наведувајќи ги спротивставените фракции кои се залагаат за стратегија „Азија на прво место“, пристап „Тврдина Северна Америка“ или традиционален став кој „сериозно ја сфаќа руската закана“.

Фрид го нарече повлекувањето „грешка“, тврдејќи дека секое видливо намалување на американските сили во Европа „испраќа погрешен сигнал до Путин“. Сепак, тој забележа дека најавените намалувања се ограничени. „Бројките се толку мали што нема да ја променат воената рамнотежа. Но, сигналот е лош“, рече тој.

Тој ги поздрави двопартиските критики од Конгресот и нагласи дека не сите потези се негативни. „Барем администрацијата не ги повлекува силите од Полска или од балтичките држави. Овие распоредувања се ‘рбетот на одбраната на НАТО од руската агресија“, рече тој. Тој ја опиша одлуката како „бирократски компромис“ – симболична отстапка за оние во администрацијата кои бараа многу поголеми намалувања. „Се чини дека оние кои сакаа големо повлекување од Европа добија многу помалку отколку што сакаа. Тоа е лоша симболика, но не е стратешко повлекување“, заклучи Фрид, додавајќи дека во светот на Трамп секогаш има простор за промена на насоката.