Предложените измени на ЗОБС (Закон за општа безбеност во сообраќајот) во Србија вклучуваат воведување задолжителни камери во возилата, трајна конфискација на автомобили, построги казни за неносење безбедносни појаси, па дури и можност за пријавување прекршоци преку апликација – сите моделирани според европските практики што ги предложија српските граѓани за подобрување на безбедноста во сообраќајот.
Камери во возилата – задолжителен дел од опремата?
Еден од највпечатливите предлози што би можел да биде дел од новиот Закон за безбедност на патиштата е воведувањето задолжителни камери во возилата, познати dashcam уреди (на контролната табла). Како што откри за „Блиц“ Милан Илиќ од Агенцијата за безбедност во сообраќајот (ABS), граѓаните предложија овие камери да се користат првенствено во службени возила, училишни автобуси и комерцијален превоз – со цел полесно да се утврди одговорноста во случај на несреќи.
Пријавување прекршоци преку апликација – нова форма на граѓанска контрола
Граѓаните, исто така, предложија воведување на можност за пријавување на сообраќајни прекршоци преку посебна мобилна апликација, заедно со поднесување на снимка или фотографија како доказ. Предлогот вклучува и идеја за доделување симболична парична награда за секоја пријава. Министерството за внатрешни работи веќе разгледува развој на таква апликација, потврди претходно началникот на Управата за сообраќајна полиција, Славиша Лакиќевиќ.
Доживотна забрана за возење и конфискација на автомобил
Еден од најстрогите предлози се однесува на трајно одземање на возила од повеќе сторители на сериозни прекршоци, како и воведување доживотна забрана за возење. Посебен акцент се става на возењето под дејство на алкохол и психоактивни супстанции. Според предлозите, по две конечни пресуди, прекршителите би биле трајно лишени од возачката дозвола и возилото.
Казни за бавно возење – кога премногу бавно возење станува опасно
Граѓаните го посочија и проблемот со претерано бавното возење, што предизвикува нервоза, ризично престигнување и може да доведе до несреќи. Новиот закон би можел да предвиди и казни за оваа категорија учесници во сообраќајот, што би го подобрило протокот на сообраќај и би ги намалило потенцијалните опасности.
Камионџиите на удар – казни за небезбеден товар
Возачите на камиони кои не ги покриваат своите товари со церади во иднина би можеле да бидат одговорни за штети и опасности предизвикани од истурени материјали на патиштата. Граѓаните побараа построги контроли и санкции поради честите инциденти од ваков тип.
Фотографии и видеа како доказ? Сè уште под знак прашалник
Еден предлог е да се користат лични снимки и фотографии како докази кај сообраќајните прекршоци, како што е пракса во Норвешка или Катар. Сепак, според Законот за кривична постапка во Србија, ваквите докази во моментов не се валидни освен ако не се добиени законски, што значи дека без согласност на лицето што се снима, тие не можат да имаат правна тежина.
Построги казни за оние кои не носат сигурносен појас – Одговорност на возачите
Предлогот на граѓаните предвидува дека возачите ќе бидат одговорни и за казни доколку патниците во возилото, особено на задното седиште, не се врзани. ABS наведува дека ова значително би ја зголемило употребата на безбедносни појаси, а казните би биле дополнителен поттик за совесно однесување.
Награди за совесни возачи – Попусти и признанија
Покрај казнените мерки, предложен е и систем за наградување на совесните возачи – преку попусти за регистрација, бенефиции и јавно признание. Оваа иницијатива има за цел да ги мотивира возачите да се однесуваат одговорно, а е инспирирана од практиките од европските земји.
Сите предлози се под лупа
Како што истакнува Милан Илиќ од ABS, сите предлози ќе бидат анализирани од перспектива на правна одржливост, применливост и ефикасност. „Особено е важно да се истакне дека голем број предлози се инспирирани од практиките од европските земји, што јасно покажува дека српските граѓани сакаат европски стандарди и поголема култура во сообраќајот“, заклучи тој во разговор за „Блиц“.
