И покрај реформите и подобрувањата, иднината на пензиските системи во Европската Унија останува неизвесна. Големите разлики во износот на пензиите меѓу земјите-членки и значителната родова нееднаквост ја потврдуваат потребата од подлабоко структурно прилагодување. Пензиите се главен извор на приход за повеќето постари лица во Европа. Според податоците на ОЕЦД (Pensions at a Glance 2023), во многу европски земји, јавните трансфери, вклучувајќи ги државните пензии и другите социјални бенефиции, сочинуваат повеќе од 70 проценти од вкупниот бруто приход на лицата над 65 години, а во некои земји овој удел надминува 80 проценти.
Сепак, износот на овие приходи значително варира меѓу земјите. Според податоците на Евростат, просечните годишни трошоци за старосни пензии по корисник во ЕУ изнесувале 16.138 евра во 2022 година, или околу 1.345 евра месечно. Зад тој просек лежи изразена географска и економска нерамнотежа.
Највисоки и најниски пензии
Во Европската Унија, најниските просечни годишни пензии се регистрирани во Бугарија (3.611 евра), додека највисоките се исплатени во Луксембург (31.385 евра). Кога анализата ги вклучува земјите од Европската асоцијација за слободна трговија (ЕФТА) и земјите кандидати за ЕУ, опсегот е уште поизразен – од 1.648 евра во Албанија до 35.959 евра во Исланд.
Норвешка и Данска, исто така, го надминуваат прагот од 30.000 евра годишно по корисник, додека Шведска (22.436 евра) и Финска (21.085 евра) се далеку над просекот на ЕУ. Овие земји се карактеризираат со долгорочно стабилно финансирање на пензиските системи, со високи стапки на вработеност и поголем удел на придонесите во БДП.
Италија, Франција, Шпанија и Германија, како најголеми економии на ЕУ, сè уште се над просекот на Унијата кога станува збор за пензиите. Италија води со 19.589 евра, додека Германија има најниска просечна пензија во таа група (17.926 евра).
Од друга страна, земјите од Југоисточна Европа и кандидатите за членство се на дното. Заедно со Албанија, најниски пензии се регистрирани во Турција (2.942 евра), Босна и Херцеговина (3.041 евра), Србија (3.486 евра), Црна Гора (3.962 евра), Словачка (4.753 евра) и Хрватска (4.940 евра).
Кога се гледаат месечните исплати, се гледа бедата што ја претрпуваат многу пензионери во јужна Европа и на Балканот. Просечната месечна исплата во Албанија е само 137 евра, во Турција 245 евра, во БиХ 253 евра, во Србија 291 евро, во Црна Гора 330 евра, во Словачка 396 евра и во Хрватска 412 евра.
