Температурите се неподносливо високи низ цела Европа. Жителите на големите градови се особено погодени од таканаречениот ефект на „топлотен остров“. Градовите се адаптираат, но дали е тоа доволно? Летото 2025 година повторно беше обележано со серија последователни топлотни бранови што погодија големи делови од Европа.
Никаде ефектите од ова екстремно време не се поинтензивни отколку во урбаните области на континентот. Ова се должи на ефектот на урбаниот топлотен остров (UHI), кој значително ги зголемува температурите во споредба со околните (рурални) области, засилувајќи ги топлотните бранови, пишува Euronews.
„Ефектот на урбаниот топлотен остров влијае на градовите низ цела Европа, правејќи температурите околу два, три, понекогаш дури и четири степени повисоки во градовите во споредба со руралните области“, изјави за Euronews Нилс Суверијнс, експерт за клима во белгискиот институт VITO.
Податоците од Заедничкиот истражувачки центар на Европската комисија покажуваат дека површинските температури во градовите во текот на летото понекогаш биле и до 10-15 степени повисоки отколку во нивната рурална околина.
Овие бројки се особено загрижувачки со оглед на големиот број на погодени луѓе. Речиси 40 проценти од вкупното население на Европа живее во градовите, додека околу 70 проценти живеат во урбани средини.
Овој феномен претставува сериозен здравствен предизвик за градските власти низ цела Европа. Студија на португалското Национално училиште за јавно здравје NOVA покажа дека приемите во болница се зголемиле за 18,9 проценти во споредба со вообичаениот број за време на деновите на топлотен бран, што претставува дополнителен товар врз здравствените системи.
Ранливите групи, како што се постарите лица и малите деца, се особено изложени на ризик. „Постарите лица со постоечки здравствени проблеми, како што се респираторни или кардиоваскуларни заболувања, се особено погодени“, рече Суверијнс. Бидејќи феноменот главно се јавува ноќе, луѓето не се ладат доволно додека спијат, што исто така има негативни здравствени последици.
Ефектот на урбан топлотен остров е резултат на неколку фактори, од широката употреба на одредени материјали до концентрацијата на згради и густиот сообраќај.
„Градот е потопол од околното подрачје поради материјалите што се користат во градовите“, изјави климатологот Вим Тиери (VUB) за Euronews. Тие вклучуваат асфалт и цемент, кои „апсорбираат топлина кога сонцето сјае, ја задржуваат, а потоа ја емитуваат ноќе“.
Затоа максималните температури во градовите се повисоки во текот на денот, а температурата паѓа помалку ноќе.
Високите згради и тесните улици дополнително го влошуваат овој феномен, бидејќи го загреваат воздухот заробен меѓу нив, блокирајќи ја природната циркулација на ветерот што инаку би помогнал во ладењето.
Во многу градови, ова е особено изразено во посиромашните урбани области, кои се карактеризираат со густа, а понекогаш и нерегулирана урбанизација. Овој фактор, во комбинација со лоши услови за домување, недостаток на изолација и ограничен пристап до опции за ладење како што се зелените површини, го прави ефектот на урбаниот топлотен остров социо-економски проблем.
На крајот количината на сообраќај во градот исто така има влијание. Загадувањето од автомобилите, на пример, може да дејствува како слој на стакленички гасови над градот, заробувајќи го топлиот воздух.
