Зеленски дозна што навистина сака Трамп

Украинскиот претседател Володимир Зеленски вчера дојде во Белата куќа барајќи оружје за да ја одбрани својата земја во војната со Русија, но се сретна и со американски претседател Доналд Трамп, кој се чини дека е повеќе заинтересиран за посредување во мировен договор отколку за зајакнување на украинскиот арсенал од ракети со долг дострел „Томахавк“.

Иако американскиот претседател Трамп не ја исклучи можноста за испорака на „Томахавк“ во Украина, тој изгледаше смирен во врска со можноста додека се подготвува да се сретне со рускиот претседател Владимир Путин во Унгарија во наредните недели.

По разговорот со Зеленски повеќе од два часа, Трамп ги повика и Украина и Русија „веднаш да ја запрат војната“, дури и ако тоа значи дека Украина ќе се откаже од територија.

„Застанете на сегашното бојно поле и двете страни треба да си одат дома, да си одат кај своите семејства“, им рече Трамп на новинарите на пат кон својот дом во Вест Палм Бич, Флорида. „Стопирајте го убивањето. И тоа треба да биде тоа. Запрете го убивањето веднаш на фронтот. Му го кажав тоа на претседателот Зеленски. Му го кажав тоа на претседателот Путин.“

Во сенка на уште еден состанок со Путин

Одлуката на Трамп повторно да се сретне со Путин, стратегија што ги фрустрираше Зеленски и некои европски сојузници во минатото, фрли сенка врз инаку срдечниот разговор на американскиот претседател со неговиот украински колега додека разговараа со новинарите пред приватниот ручек.

Двајцата лидери потоа излегоа зад затворени врати, каде што разговараа и за телефонскиот повик претходниот ден помеѓу рускиот претседател и Трамп, кој се претстави како посредник меѓу завојуваните сили и покрај фактот дека Русија ја нападна Украина во 2022 година.

„Мислам дека претседателот Зеленски сака тоа да се направи, и мислам дека претседателот Путин сака тоа да се направи. Сега само треба да се постигне мал договор за тоа“, им рече Трамп на новинарите.

Сепак, Зеленски рече дека е тешко да се обиде да се обезбеди прекин на огнот. „Ние го сакаме. Путин не го сака“, рече тој.

Дискусија за вооружувањето

Украинскиот лидер беше искрен, кажувајќи му на Трамп дека Украина има илјадници беспилотни летала подготвени да започнат офанзива против руски цели, но дека ѝ се потребни американски ракети. „Немаме Томахавки, затоа ни се потребни тие ракети“, рече тој.

Трамп одговори: „Многу би сакале да не ви се потребни Томахавки“. Подоцна, Трамп повтори дека и на САД им се потребни овие оружја. „И нам ни се потребни Томахавки. Не сакаме да се откажеме од работите што ни се потребни за да ја заштитиме нашата земја“, рече тој.

По состанокот, кој го опиша како продуктивен, Зеленски им рече на новинарите дека САД не сакаат ескалација и се „реални“ во врска со своите шанси да добијат ракети со долг дострел.

Украинскиот претседател, кој разговараше по телефон со европските лидери по состанокот, рече дека смета на Трамп да изврши притисок врз Путин „да ја запре оваа војна“.

Запрашан за коментарите на Трамп, Зеленски рече: „Претседателот (Трамп) е во право и мора да застанеме таму каде што сме. Важно е да застанеме таму каде што сме, а потоа да разговараме“.

Назад на преговарачката маса

Не е јасно што му кажал Путин на Трамп што го натерало да се согласи на претстојниот состанок. Нивниот самит во август во Алјаска заврши без голем напредок.

Кремљ изјави дека останува уште многу да се одлучи и дека самитот би можел да се одржи „малку подоцна“ од двете недели што ги спомена Трамп.

Помирувачкиот тон на Трамп по разговорите со Путин покрена прашања за американската воена помош за Украина и ги разгоре европските стравувања од договор што ѝ одговара на Русија. Портпарол на Европската Унија изјави дека ги поздравува разговорите доколку тие можат да помогнат во донесувањето мир во Украина.

Трамп беше прашан во петокот дали е загрижен дека Путин можеби „си игра“ со него за да купи време со тоа што ќе се согласи на разговорите. „Знаете, целиот мој живот сум бил изигран од најдобрите и од тоа излегов многу добро, па затоа е можно“, одговори Трамп.

Мајкл Карпентер, поранешен американски функционер кој сега е виш соработник во Меѓународниот институт за стратешки студии, рече дека средбата со Трамп не била она што Зеленски го посакувал, но била во согласност со пристапот на американската администрација кон војната. „Реалноста е дека нема склоност да се наметнат трошоци врз Русија“, рече тој.

Претседателот Трамп ја изрази својата наклонетост кон Зеленски, во еден момент пофалувајќи го за носењето на она што го нарече „многу елегантно“ темно одело, откако го критикуваше претходно оваа година за посетата на Белата куќа без него. „Изгледа одлично во јакната“, рече Трамп. „Се надевам дека луѓето ќе забележат.“

Војната се интензивира

Трамп, кој има амбиции да ја освои Нобеловата награда за мир, е нетрпелив да го прошири списокот на конфликти за кои вели дека одиграл клучна улога во завршувањето.

Повеќе од три години по целосната инвазија на Украина, Русија освои некои територијални придобивки оваа година, но врвниот воен командант на Украина, Олександр Сирски, во четвртокот изјави дека руската офанзива не успеала.

Путин овој месец изјави дека неговите сили зазеле речиси 5.000 квадратни километри земја во Украина во 2025 година, што е еквивалентно на додавање на 1 процент од украинската територија на речиси 20-те проценти што веќе ги држат.

Двете страни, исто така, ги засилија нападите врз енергетските системи на другата страна, а руските беспилотни летала и авиони летаа над териториите на земјите од НАТО.

Белата куќа се чини дека е сè повеќе фрустрирана од Путин во последните денови и е посклона да му даде на Зеленски нова поддршка, вклучително и ракетите „Томахавк“ за кои Украинците велат дека ќе им помогнат да нанесат поголема штета на руската воена машина.

По разговорите, Зеленски рече дека Русија „се плаши“ од „Томахавк“. Москва предупреди дека испораката на вакви ракети би означила сериозна ескалација.

Што значи потегот на Путин?

Потегот на Путин се чини дека има за цел да ја намали веројатноста за трансфер на такво оружје од страна на САД, рече Макс Бергман, аналитичар за Русија во Центарот за стратешки и меѓународни студии.

Микола Биелјесков, виш аналитичар во украинската невладина организација „Врати се живи“, рече дека ракетите „Томахавк“ сега ќе го израмнат теренот во корист на Русија.

„Не очекуваме Русија да се распадне по еден, два или три успешни напади“, рече Биелјесков. „Но, станува збор за притисок, постојан притисок. Станува збор за оштетување на воено-индустрискиот комплекс“.