ВЕЌЕ ЗАПОЧНАТИТЕ ИЗБОРНИ АКТИВНОСТИ ВО НАЈГОЛЕМ ДЕЛ СЕ ВОДАТ ПО КЛИШЕ: Ќе биде ли маската со диносаурус најголемата оригиналност во изборната кампања?

Маската со диносаурус, се чини, дека досега е најголемата новина во начинот на водење на веќе започнатите изборни кампањи за октомвриските локални избори, од страна на кандидатите и на партиите и групациите што стојат зад нив. Овој невообичаен потег, пред десетина дена, го направи Горан Марковски, кандидат за градоначалник на Скопје од граѓанската платформа „Независни заедно“, сакајќи на тој начин да ја илустрира опасноста од загадувањето на градот од горењето на депонијата Вардариште.

– Ќе изумреме како диносаурусите ако не се справиме со загадувањето – предупреди на тогашната прес-конференција Марковски, чија маска предизвика реакции во јавноста, која е навикната на вообичаено и клиширано обраќање на политичарите.

Оттогаш овој кандидат не се појави во јавноста со некаков друг оригинален начин на претставување на своите политички ставови и заложби пред граѓаните. Но, Марковски вчера ни изјави дека ќе продолжи со вакви оригинални настапи.

-Ќе се обидам да до крајот на кампањата воведам нешто ново. Досега имавме застарени типови на кампањи кои се веќе видени. Зависно од темата на моите обраќања ќе ја определувам и оригиналноста во настапот – ни рече Марковски.

Оттаму, уште сега може да се постави прашањето дали ваквата оригиналност може да има како свој резултат прифаќање од страна на граѓаните и добивање на нивната поддршка на гласањето на првиот круг од локалните избори, закажан за 19 октомври. Неодамна, на претставувањето на својот кандидат за скопски градоначалник, Амар Мециновиќ, и партијата Левица најави дека ќе има „оригинална кампања“. Експертите за односи со јавност и комуникации се со оцена дека ваквиот потег сигурно е додавање квалитет во кампањата.

– Иако е рано да се донесуваат заклучоци, со оглед на тоа што формално (законски) кампањата сè уште не е ни започната, сметам дека во случајов повеќе се работи за еднократен, симболичен гест отколку за стратегија, односно начин на водење на кампања. Се согласувам дека може да се квалификува и како необичен, но истовремено би рекол дека е и ефективен обид да се сврти вниманието на јавноста кон еден исклучително значаен и горлив проблем за Скопје и за неговите жители. Од комуникациски аспект, сметам дека ваквиот симболичен гест ѝ додава квалитет на целокупната комуникација, придонесува за ефективно пренесување на клучната порака, и оттаму е сосема оправдан – оценува Гоце Пачемски, специјалист за односи со јавност и комуникации во изјава за весникот ВЕЧЕР.

Тој додава дека, сепак, треба да се почека за да се види дали може таквите оригинални кампањи да донесат повеќе гласови од избирачите.

– За да се одразат на изборниот резултат, ваквите симболични гестови, односно комуникациски активности, би требало да се составен дел од една сеопфатна, конзистентна комуникациска стратегија. Во спротивно, тие, секако, би биле забележани од публиката, но се сомневам дека би оставиле доволно силен ефект или некакво одлучувачко влијание врз гласачите – објаснува Пачемски.

Јавноста во земјава последниве недели е сведок на започнатите предвремени изборни кампањи на кандидатите на локалните избори. Се отвораат изборни штабови, се организираат средби со граѓаните, се пласираат изборните ветувања, се дискредитираат ставовите на противкандидатите, се држат прес-конференции, се зборува дека ќе се решаваат проблемите многу брзо наспроти долгогодишното нерешавање… Официјалниот почеток на дваесетдневната изборна кампања, сигурно, ќе биде надополнет со одржување вечерни митинзи, со бини од кои ќе се обраќаат партиските лидери и кандидатите во секоја од општините, ќе се организираат изборни карвани, дебати за да кулминира сето тоа со завршните митинзи. Сето тоа се форми и начини што веќе се длабоко вкоренети во изборната практика на нашите партии и кандидати. Во изминативе изборни циклуси, ретко беа забележани некои поразлични и пооригинални начини на водење кампањи. Одвреме-навреме, најмногу благодарение на некои надворешни пиар советници, кои скапо се плаќаат, јавноста беше сведок на, на пример, слободно движење на партиските лидери на бина, со микрофон во рацете, наспроти дотогашното стриктно држење до поставената говорница, на одржување „седници“ пред зградата на македонската Влада, на носење вреќи цемент и песок за да се „помогне“ изградбата на куќите на лидерите на ривалските партии, на нижење тутун со игла и конец заедно со селаните, сè до кампањи со еден автобус. Малобројните примери укажуваат дека кампањите кај нас се сè уште во рамките на едно клише и стереотипност. Експертот Пачемски се согласува дека оригиналноста во кампањите била ретка.

– Секако дека имало такви обиди, но станувало збор за поединечни гестови и активности, а не за некакви сеопфатни стратегии, па затоа и не оставиле некаков посилен впечаток што би бил подолготрајно запаметен – наведува тој.

Според него, изборот на начинот на кампањата зависи од публиката на која ѝ се обраќате.

– Од теориски, но и практичен аспект, изборот на комуникациска стратегија: пристап, начин, форма и содржина на комуникацијата во најголем дел треба да зависи од публиката кон која се обраќате, односно со која сакате да воспоставите ефективна комуникација – од нејзините структура, специфики и комуникациски навики и потреби. Се разбира, стратегијата мора да води сметка и за културолошкиот и социолошкиот контекст во кои се одвиваат комуникациите во едно општество. Ако се земат предвид овие фактори, може да се каже дека досегашните изборни кампањи биле соодветни за навиките и на потребите на гласачите во нашата земја. Но, навиките и потребите се менуваат, па оттаму треба да се приспособуваат и комуникациските стратегии – потенцира експертот Пачемски. (Б. Ѓ.)