Пентагон, предводен од Пит Хегсет, близок доверлив човек на американскиот претседател Доналд Трамп, со месеци тајно ја блокира употребата на ракети со долг дострел од страна на Украина за напади во Русија, потврдија американските претставници.
Овој потег ја ограничи употребата на моќно оружје од страна на Киев во борбата против руската инвазија, додека Белата куќа се обидува да го убеди Кремљ да започне мировни преговори, пишува „Волстрит џурнал“.
Поради таен, но строг процес на одобрување во Министерството за одбрана, на Украина ѝ е забрането од крајот на пролетта да го испали американскиот тактички ракетен систем со долг дострел, познат како ATACMS, кон цели во Русија. Според двајца функционери, Украина се обидела да го користи ATACMS за напад на руска територија барем еднаш, но барањето било одбиено.
Механизмот за вето
Ова американско вето за напади со долг дострел сериозно ги ограничи украинските воени операции. Елбриџ Колби, потсекретар за политика на Пентагон, осмислил посебен „механизам за преглед“ за да одлучува за барањата на Киев. Механизмот опфаќа не само оружје произведено во САД, туку и оружје што ѝ го доставуваат на Украина европските сојузници, кое се потпира на американските разузнавачки информации и компоненти.
На министерот за одбрана Пит Хегсет му е даден последниот збор за тоа дали Украина може да го користи ATACMS, кој има дострел од речиси 200 милји, за да ја нападне Русија.
„Претседателот Трамп беше многу јасен дека војната во Украина мора да заврши. Во овој момент нема промена во воениот став на Русија и Украина“, изјави портпаролката на Белата куќа, Керолин Левит, додавајќи:
„Секретарот Хегсет работи во целосна координација со претседателот Трамп.“
Пентагон и украинските претставници не одговорија на барањата за коментар.
Нејасна порака на Трамп
Со барањето за одобрување, Пентагон ефикасно ја поништи одлуката на поранешниот претседател Џозеф Бајден, кој во последната година од својот мандат ѝ дозволи на Украина да ја нападне Русија со системи ATACMS. Интересно е што Трамп објави на социјалните мрежи дека „Украина не може да ја победи Украина ако не игра офанзивно“.
„Многу е тешко, ако не и невозможно, да се добие војна без да се нападне“ земјата-напаѓач, напиша тој. „Нема шанси за победа!“ Сепак, американските претставници велат дека изјавата не сигнализира промена на политиката што би го елиминирала механизмот за овластување.
Од друга страна, висок функционер на Белата куќа изјави дека Трамп би можел да се предомисли и да олесни проширени офанзивни операции против Русија. Како новоизбран претседател, Трамп ја нарече одлуката на Бајден да одобри напади врз Русија „глупава“, тврдејќи дека тоа „само ја ескалира војната“.
Влијанието на оружјето со долг дострел
Американските ATACMS и другото оружје со долг дострел, како што се британските крстосувачки ракети Storm Shadow, сами по себе не го променија текот на војната, но ѝ дозволија на Украина да ги загрози руските командни центри и воздухопловните бази далеку од фронтовските линии. Процесот на одобрување на Пентагон важи и за употребата на ракетите Storm Shadow, бидејќи тие се потпираат на податоците за таргетирање на САД.
Администрацијата минатата недела одобри продажба на 3.350 ракети ERAM (муниција за напад со проширен дострел), кои треба да пристигнат за околу шест недели. Пакетот за оружје од 850 милиони долари го финансираат претежно европските земји.
Сепак, неколку американски претставници потврдија дека дури и користењето на ERAM, кој има дострел помеѓу 240 и 450 километри, ќе бара одобрение од Пентагон.
Во меѓувреме, Украина, исто така, разви свое оружје со долг дострел, особено беспилотни летала за напади врз руските рафинерии за нафта. Претседателот Володимир Зеленски неодамна објави дека неговата земја развива нова противвоздушна ракета, Фламенго, која би можела да влезе во масовно производство до крајот на оваа или почетокот на следната година.
„Дроновите се одлични за одредени работи, но имаат свои ранливости“, рече Џејмс Таунсенд, поранешен висок функционер во Пентагон, коментирајќи ги ограничувањата.
„Не сакате да ја ограничите способноста на Украина да врши притисок врз Русите.“
Засега нема понатамошни разговори
Веста за американските ракети со долг дострел доаѓа во време кога американскиот претседател Доналд Трамп станува сè пофрустриран од тригодишната војна и неговата неспособност да обезбеди мировен договор меѓу Русија и Украина.
Откако неговиот самит со рускиот претседател Путин и последователните состаноци со европските лидери и украинскиот претседател Зеленски не донесоа никаков опиплив напредок, Трамп рече дека размислува за воведување економски санкции врз Русија или за напуштање на мировниот процес.
„Ќе донесам одлука за тоа што ќе правиме и тоа ќе биде многу важна одлука, дали ќе воведеме санкции или ќе воведеме огромни тарифи или и двете, или ќе не направиме ништо и ќе кажеме: „Тоа е вашата борба“, рече Трамп.
Американскиот претседател очекуваше да организира билатерална средба меѓу Путин и Зеленски, но тоа се покажа како многу тешко.
„Путин е подготвен да се сретне со Зеленски кога ќе се договори агендата за самитот. И таа сè уште не е готова“, рече министерот за надворешни работи Сергеј Лавров, додавајќи дека таков состанок засега не е планиран.
Путин постојано предупредува дека украинската армија не може да користи високопрецизно оружје со долг дострел без директно учество на членките на НАТО. Ова, нагласи тој, директно би го вклучило Западот во војна против Русија.