И додека дијабетесот тип 2 станува сè почест, расте и бројот на луѓе кои развиваат компликации поврзани со болеста – како што е дијабетичната бубрежна болест (ДББ), една од водечките причини за хронична бубрежна болест и бубрежна инсуфициенција во завршна фаза.
Значи, не е сè во тоа што јадеме, особено кога станува збор за внес на протеини. Добро е познато дека протеините помагаат во стабилизирање на нивото на шеќер во крвта, но јадењето премногу – особено од животински извори – може да го зголеми ризикот од проблеми со бубрезите. Од друга страна, растителните протеини може да имаат заштитна улога.
Сепак, експертите сè уште не можат со сигурност да кажат дали еден вид протеини треба да се претпочита пред друг. Затоа најновите упатства за исхрана за луѓе со дијабетес кои не се на дијализа препорачуваат умерен внес на протеини – 0,8 g на килограм идеална телесна тежина дневно.
Но, нова тајванска студија, објавена во списанието Nutrients, дава интересен увид во тоа кои видови протеини и аминокиселини можат да помогнат во заштитата на бубрезите – а резултатите може да ве изненадат.
Помалку протеини – послаба функција на бубрезите
Во студијата учествувале 378 лица со дијабетес тип 2. Врз основа на лабораториските наоди, тие биле поделени во две групи: оние без компликации со бубрезите и оние со напредна дијабетична бубрежна болест.
Испитаниците пополниле детални прашалници за нивните навики во исхраната, по што биле поделени во три групи:
оние кои консумирале помалку од 0,8 g протеини на кг телесна тежина,
оние кои консумирале помеѓу 0,9 и 1,2 g/kg,
и оние кои консумирале повеќе од 1,3 g/kg.
И токму групата со најмал внес на протеини имала најслаба функција на бубрезите, мерено со eGFR (78, додека нормално е ≥90). Тие исто така имале повисок шеќер во крвта, полош HbA1c и повисоки индикатори за оштетување на бубрезите.
Две клучни аминокиселини можат да обезбедат заштита
Авторите на студијата отишле чекор понатаму и испитале кои видови аминокиселини – градежните блокови на протеините – носат потенцијални придобивки.
Посебно биле издвоени две есенцијални аминокиселини: леуцин и лизин.
Тие припаѓаат на група кетогени аминокиселини, а студијата покажа дека поголемиот внес на нив може да биде поврзан со помал ризик од развој на дијабетична бубрежна болест.
Авторите веруваат дека за дијабетичарите со оштетување на бубрезите, видот на консумирани аминокиселини може да биде подеднакво важен како и вкупната количина на протеини. Тие исто така сугерираат дека суплементацијата со BCAA (аминокиселини со разгранет ланец) и хистидин може да има заштитна улога, додека внесот на аминокиселини како што се тирозин, метионин и глутаминска киселина (кои се наоѓаат во поголеми количини во црвеното месо) можеби ќе треба да биде ограничен.
Каде се наоѓаат лизинот и леуцинот?
И двете аминокиселини се наоѓаат во многу видови храна – и растителна и животинска. Еве каде можете да ги најдете:
млеко, јогурт, сирење
риба и морски плодови
мешунки (леќа, грав, наут)
тофу, темпе, едамаме
семиња и јаткасти плодови
јајца
месо (пилешко, мисиркино, свинско, посно говедско)
цели зрна како киноа, хељда и амарант.
Здравата исхрана не мора да значи откажување. Клучот е во рамнотежата – и различни извори на протеини, особено ако веќе имате дијабетес или проблеми со бубрезите.
Како да го користите ова во секојдневниот живот?
Ако имате дијабетес, вреди да обрнете внимание не само на количината на протеини што ја јадете, туку и на изворите од кои доаѓа. Протеините на растителна основа често доаѓаат спакувани со влакна, што дополнително помага во регулирањето на шеќерот во крвта.
Примери:
Јогурт + овошје + јаткасти плодови
Туна + зеленчук
Тофу со кафеав ориз и зелен лиснат зеленчук
За инспирација, добра идеја е да пробате вегетаријански план за исхрана за дијабетичари, кој вклучува јајца и млечни производи, но е базиран на растителни извори.
Ако поголемиот дел од вашите протеини во вашата исхрана доаѓа од месо, обидете се да замените дел со мешунки, семиња или производи од соја. Повеќе растенија во вашата исхрана не значи дека ви недостасуваат хранливи материи – сосема спротивното: може да значи помал ризик од болести, помалку маснотии на стомакот и подобро варење.
