„Слатка криза“ ја тресе Европа: Шеќерните фабрики се затвораат низ цела ЕУ

Европската шеќерна индустрија се соочува со една од најтешките кризи во последните децении, а последиците се веќе видливи на терен. Поради наглиот пад на цените, високите залихи и слабата профитабилност, најмалку пет шеќерни фабрики се најавени за затворање во Европската Унија, додека некои фабрики размислуваат за прекин на преработката.

Експертите предупредуваат дека секторот е во еден вид слободен пад, а моменталните пазарни услови го прават производството на шеќер од шеќерна репка сè понеодржливо.

Главниот проблем за производителите е наглиот пад на цените на шеќерот на европскиот пазар, кои во некои земји паднаа под паритетната цена на увозот. Во исто време, залихите на шеќер се на многу високо ниво, што дополнително ги притиска цените и го намалува просторот за закрепнување.

По неколку години силно производство и добри приноси, пазарот е преплавен со шеќер, додека побарувачката ослабе поради промени во навиките на потрошувачите, намалување на употребата на шеќер во прехранбената индустрија, посилна конкуренција од увоз.

Во такви услови, затворањето на производствените капацитети станува неизбежно. Според достапните информации од земјоделски и индустриски извори, најмалку пет шеќерни фабрики во ЕУ веќе најавија затворање или прекин на преработката, додека една фабрика нема да учествува во следната кампања за преработка на шеќерна репка.

Ова се потези што треба да ја намалат понудата и да го стабилизираат пазарот, но кои на краток рок значат губење на работни места и пад на домашното производство.

Кризата во шеќерната индустрија директно влијае и на земјоделците, особено на производителите на шеќерна репка. Неколку земји-членки веќе објавија намалување на површините со репка, раскинување на договорите со некои производители, пониски откупни цени за следната сезона.

Ова дополнително го намалува интересот за оваа култура, што на долг рок може да доведе до структурен пад на производството на шеќер во Европа.

Проблемите на европската шеќерна индустрија не се само циклични, туку и структурни. По укинувањето на производствените квоти во ЕУ, пазарот стана значително понестабилен. Покрај тоа, секторот се соочува со зголемување на трошоците за енергија и работна сила; построги еколошки прописи; и конкуренција од трети земји со пониски трошоци за производство.

Сето ова ја доведува во прашање долгорочната конкурентност на европските рафинерии за шеќер.

Иако моментално се случуваат затворања во Западна и Централна Европа, последиците ќе се почувствуваат и во регионот. Намаленото производство во ЕУ би можело на среден рок да доведе до поголеми флуктуации на цените на шеќерот, поголема зависност од увоз, дополнителен притисок врз преостанатите рафинерии за шеќер во Југоисточна Европа.

Шеќерната индустрија, некогаш еден од столбовите на европското производство на храна, влегува во период на длабоко реструктуирање, чии целосни ефекти ќе се видат дури во наредните години.