Во Анкориџ, Алјаска, меѓу борбени авиони што летаа над глава, црвен тепих и слоганот „Потрага по мир“, американскиот претседател Доналд Трамп беше домаќин на рускиот претседател Владимир Путин на самит кој, и покрај многуте фанфари, заврши ненадејно и со целосно нејасен исход, објавува CNN.
По речиси тричасовен состанок, двајцата лидери се појавија пред новинарите тврдејќи дека е постигнат напредок, но ја напуштија прес-конференцијата без точно да објаснат за што се согласиле. Едно беше јасно, сепак: не беше постигнат договор. Примирјето на кое се надеваше Трамп остана далеку, и тој сè повеќе ја префрлаше одговорноста за постигнување договор на украинскиот претседател Володимир Зеленски.
„Имаше многу, многу точки за кои се согласивме – повеќето од нив, би рекол“, рече Трамп по средбата со Путин. „Неколку големи точки за кои сè уште не сме постигнале договор, но постигнавме одреден напредок“.
„Нема договор додека нема договор“, додаде Трамп, по што тој и Путин ја напуштија сцената без да одговорат на прашања.
Тоа беше антиклимактичен крај на раскошно организираниот самит кој, и покрај сите неизвесности, цврсто го врати Путин во центарот на светската дипломатија. Но, и покрај целата помпезност и протокол, знаците за тешкотиите со кои се соочува Трамп беа очигледни уште од самиот почеток.
Токму кога двајцата претседатели се поздравуваа на пистата на воздухопловната база, сирените за воздушен напад се огласија во Украина преку руските беспилотни летала – јасен знак дека Путин има намера да ја продолжи војната дури и додека Трамп му оддава почит на американска почва.
И Трамп и Путин дадоа само нејасни изјави за состанокот што траеше неколку часа. „Имавме многу продуктивен состанок и за многу работи беше договорено“, им рече Трамп на новинарите. „Остануваат само неколку. Некои од нив не се толку значајни. Една е веројатно најзначајната, но имаме многу добри шанси да ја добиеме. Не ја добивме, но имаме многу добри шанси да ја добиеме.“
Во интервју за „Фокс њуз“ веднаш по самитот, кога беше прашан за можни територијални отстапки кон Русија и безбедносни гаранции на САД за Украина, Трамп одговори: „Па, мислам дека тоа се работите за кои преговаравме и тоа се работите за кои претежно се согласивме“, без да навлегува во детали.
Насмевката на Путин додека ѕиркаше низ прозорецот на лимузината на Трамп по пристигнувањето во САД кажуваше сè: по години изолација од Западот, рускиот лидер се врати на големата сцена.
Поминаа десет години откако Путин последен пат ја посети Америка, а уште повеќе откако беше пречекан на толку високо ниво. По неговата инвазија на Украина во 2022 година, тој стана непожелен во повеќето западни земји и се соочува со потерница од Меѓународниот кривичен суд.
Неговата изолација беше прекината кога слета во Анкориџ. Црвениот тепих, прелетувањето на борбените авиони и аплаузот од американскиот претседател испратија јасна порака: Путин се врати. Руската државна телевизија го нарече нивниот поздрав „историско ракување“.
Иако на Путин му е забранет влез во многу европски земји, одлуката на Трамп да го угости ги поткопува напорите за дипломатска изолација на Москва. Симболичната кулминација беше моментот кога Путин се качи во оклопното возило на Трамп – гест кој, дури и без конкретен договор, претставуваше победа за рускиот претседател.
