Сателитските снимки откриваат – Венецуела има „флоти во сенка“: „Режимот на Мадуро ги заобиколува санкциите“

Администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп отвори нова фаза на конфликт со Венецуела – овој пат на море. Во вторник вечерта, Трамп нареди поморска блокада на супертанкерите што извезуваат венецуелска нафта од земјата, значително зголемувајќи го економскиот притисок врз авторитарно-социјалистичкиот режим на претседателот Николас Мадуро.

Венецуела има дури 303 милијарди барели докажани резерви на нафта – повеќе од Саудиска Арабија – но со години не може слободно да го извезува својот клучен ресурс поради санкциите на САД. Сепак, Каракас разви сложени методи за тоа како да ја пласира нафтата на светскиот пазар и покрај сè – првенствено со помош на таканаречените „флоти во сенка“ во Карибите.

Анализата на податоците од транспондерот Kpler и сателитските снимки од WiWo покажува како режимот на Мадуро ги заобиколува санкциите. Бродовите вклучени во извозот на нафта честопати пловат со исклучени транспондери или испраќаат лажни информации за нивната локација, што предизвикува тие да се појават во системите за надзор на поморскиот сообраќај илјадници километри оддалечени – понекогаш дури и на други континенти.

Сомнителни маневри во близина на Пуерто Хозе
Екипажите на тој начин свесно го кршат меѓународното поморско право. Споредбата на сателитските снимки и податоците од транспондерите јасно го покажува обемот на практиката: на 15 декември во 18:34 часот по локално време, помалку од половина од бродовите – претежно танкери – пред главното нафтено пристаниште на Венецуела, Пуерто Хозе, правилно ги пренесувале своите податоци за позицијата.

Околу 70 проценти од вкупниот извоз поминува низ ова пристаниште. Сателитските снимки, исто така, покажуваат голема платформа на отворено море каде што директно се товарат супертанкери, како и систем од помали танкери кои транспортираат нафта од плитки води до бродови закотвени на отворено море.

Меѓу сомнителните бродови, се издвојува танкерот „Стар Твинкл 6“. Според податоците од транспондерот, на 12 декември, тој брод наводно престојувал западно од карипскиот остров Сент Винсент, во меѓународни води. Но, однесувањето на бродот веднаш покрена сомнежи: морето е премногу длабоко за закотвување таму, а танкерот речиси и не се движел. Набргу потоа, тој целосно исчезна.

Иако сè уште се појавува на истата локација во базите на податоци, тешко е да се каже каде всушност се наоѓа. Официјално го напушти пристаништето за последен пат на 3 мај 2025 година – во Кина. „Стар Твинкл 6“ веќе е под санкции на САД од 2024 година бидејќи транспортирал иранска нафта во Кина, што дополнително ги зајакнува сомневањата дека сега е вклучен и во венецуелскиот шверцерски синџир.

Формално кажано, бродовите како „Стар Твинкл 6“ не мора нужно да ги кршат законите на земјите под кои се регистрирани, како што е Панама, кога им помагаат на Иран или Венецуела да извезуваат нафта. Но, ризикот за сопствениците е висок: американските санкции честопати имаат екстратериторијален ефект, па затоа превозниците можат да останат без осигурување или финансирање.

Според проценките на експертите, Трамп би можел да оди чекор понатаму – до запленување на танкери пресретнати од американската морнарица и нивно задржување во американските води.

Од исклучување на транспондерот до лажни сигнали
Пред десет години, капетаните, сакајќи да го сокријат движењето на бродот, едноставно го исклучуваа транспондерот. Бродот потоа би исчезнал од дигиталните карти, што брзо предизвика сомнеж. Во 2014 година, одеднаш се појавија десетици рибарски бродови – во средината на антарктичкото копно.

Денес, методите се пософистицирани. Бродот сè уште има „видлива“ позиција, но таа не е реална. Само со споредување со сателитски слики станува јасно дека станува збор за манипулација.

Експертите предупредуваат дека поморската блокада на Трамп би можела да биде една од ретките мерки што всушност би можеле да ја ослабат флотата во сенка на Мадуро. Но, тоа е исто така и најсложениот избор – воено, политички и логистички – што се заканува дополнително да ги ескалира тензиите во Карибите.

Доколку сака сериозно да го прекине извозот на нафта од Венецуела, се чини дека Вашингтон ќе мора да се послужи токму со таа алатка.