Изградбата на пругата од железничкиот Коридор 8 кон Бугарија се одвива бавно и македонските власти ќе мора да ги забрзаат работите за нејзиното завршување. Ова е ставот на македонските експерти и на Европската Унија во однос на реализацијата на Коридорот 8 во земјава. Тоа го признава и вицепремиерот и министер за транспорт и врски, Александар Николоски.
– Се обидуваме да ја забрзаме втората фаза, иако, за жал, од претходната влада имаме наследено многу лош изведувач – вели Николоски.
Реализацијата на втората фаза од источниот дел на Коридор 8, меѓу Бељаковце и Крива Паланка, се одвива со забавена динамика од првично предвидената и се очекува да биде комплетирана до 23.10.2026 година.
Што се однесува до третата фаза од Крива Паланка до границата со Бугарија, таа е во фаза на развивање. Владата го активираше грантот на Европската инвестициска банка (ЕИБ) од 3,7 милиони евра за техничка поддршка што овозможи ревизија на основниот проект и на целокупната документација, по што следува јавен повик за изградба на последниот дел од пругата.
– Се обидуваме да ја забрзаме постапката и очекувам на почетокот на следната недела да излезе првиот од трите документи. Тоа е информацијата за спроведување тендер затоа што одиме по правила на Европската инвестициска банка, после тоа ќе излезе претквалификација, па квалификација за надзор и најдоцна во јануари да излеземе со тендер за изведувач. Се надевам дека со почетокот на новата градежна сезона ќе може да биде воведен во работа – истакна Николоски.
Претходниот оглас за избор на изведувач беше поништен од владата минатата есен. Третата делница од пругата кон Бугарија, од Крива Паланка до бугарската граница, е во должина од 23,4 километри со планирани 22 тунели, од кои и меѓуграничен, како и 52 моста.
И Бугарија од своја страна ја подготвува пругата до македонска граница. Бугарската Национална компанија за железничка инфраструктура веќе објави тендер за проектирање и изградба на нова железничка траса од Ѓуешево до границата со Македонија, во должина од 2,4 километри, единствената делница што недостига од железничкиот Коридор 8 на бугарска територија, како и за модернизација на 17 километри од пругата од Перник до Радомир.
Тендерот за делницата од Ѓуешево до границата опфаќа и реконструкција на железничката станица Ѓуешево, а последните 420 метри од таа траса се издвоени како посебна ставка во тендерот бидејќи нивната изградба ќе започне по завршувањето на прекуграничниот тунел веќе договорен со македонската страна. Оваа активност треба да заврши до крајот на 2028 година за целата делница, со исклучок на 420 метри до тунелот што ќе се градат дополнително.
Потпис на договорот со кој се дефинираат активностите и меѓусебните обврски за изградба на тунелот на почетокот на овој месец ставија Николоски и неговиот бугарски колега, Гроздан Караџов во присуство на претставници на Европската комисија, НАТО, САД, ЕИБ. ЕБОР и на Светска банка, а на церемонијата присуствуваше и амбасадорката на САД, Анџела Агелер.
Двата министри посочија дека овој ден е исклучително важен и оти се исполнува сон на многу генерации.
Проектираната должина на тунелот е околу 2,4 километри, 1.189,30 метри на македонска територија, а 1.193,70 метри на бугарска. Пругата Скопје – Софија, чија изградба е почната во 1994 година, се гради во три фази, а процените на надлежните институции се дека со неа ќе се зголеми товарниот превоз за преку 30 проценти, а патничкиот сообраќај за 20-25 проценти во првите години по изградбата.
Во однос на финансиите, буџетот за пругата од Куманово до границата е околу 810 милиони евра, за што 200 милиони се грант од ЕУ. Од Куманово до Бељаковце чинеше 79 милиони евра, од Бељковце до Крива Паланка треба да чини 155 милиони евра ако се останеме во планираните рамки. Од Крива Паланка до граница е околу 455 милиони евра и дополнително ќе се потребни уште110 милиони евра за сигнализација и електрификација од Куманово до границата.
– Македонија до 2031 година ќе има нова двоколосечна пруга од граница со Србија до граница со Грција, а првата карго линија ќе почне со сообраќај во 2028 година. Започнавме со подготвителни работи на терен, подготовките одат добро, а изградбата ќе започне најдоцна идната есен, истакна во вчерашното гостување во „Само интервју“, заменик-претседателот на Владата и министер за транспорт, Александар Николоски.
Потпретседателот на Владата информираше дека интензивно се работи на подготвителните работи и на изработката на студиите за влијание на проектот врз животната средина и екологијата.
– Во моментов ги работиме сите подготвителни работи. Тоа го работиме со меѓународна поддршка и со финансирање на Велика Британија, или популарно наречен УКЕФ. По препорака на УКЕФ одбравме компанија, тоа е „Ај-ер-ем“, која во моментов ги работи сите потребни технички документи за реализација на Коридорот. Треба да поминат најмалку две сезони во делот на заштита на екологијата, за да се види какви влијанија би имала во делот на животната средина и се надевам дека доколку сè е во ред, некаде јуни/јули ќе можеме да го имаме сето ова завршено и некаде на крај на летото, почеток на есента следната година, да ги видиме првите багери на терен. Рокот на завршување ќе биде 5 години, така што се надевам дека 2031 ќе имаме брза, двоколосечна пруга од границата со Србија до границата со Грција, а првата линија што ќе е карго линија, ќе ја имаме во 2028 година” – нагласи вицепремиерот Николоски, кој вети целосна транспарентност пред јавноста околу финансирањето на брзата пруга.
Моделот на изградба на пругата е одбран на начин за таа да биде завршена во предвидениот рок.
– Сметаме дека моделот што ние го избравме „проектирање и изградба” е најдобар начин за мали држави како Македонија, кои имаат мали човечки капацитети и да се одбегнат одлагања и да се одбегнат зголемувања на цена. Ние ќе го врземе завршувањето на проектот, минимум со грејс период, односно не сакаме да се доведеме во ситуација каква што сега имаме, на пример, со кинеската ЕКСИМ Банка, да враќаме пари за Охрид – Кичево, а автопатот да не е завршен”, рече Николоски.
(С. Бл.)
