Во градинка во Санта Моника, Калифорнија, наставничката Ребека Андервуд забележува разлики кај децата родени во 2020 година.
„Многумина не знаат како да скокаат на двете нозе, се плашат од качување и тешко се справуваат со гласни звуци“, вели таа. Нејзиното училиште дури мораше привремено да ја прекине својата музичка програма бидејќи бучавата од инструментите ги плашеше децата. Дури сега постепено се враќа, пишува Би-Би-Си.
Децата кои беа бебиња за време на најстрогите карантини не гледаа други лица, не слушаа разновидни гласови, ниту им мавтаа на странци во паркот. Студијата „Родени во годината на Ковид“ во Англија за ефектите од основниот карантин покажува дека оваа генерација има посиромашен речник и послаби извршни функции.
„Иако изгледаат како да не прават ништо, бебињата всушност интензивно учат преку социјална интеракција“, истакнува психологот Никола Ботинг.
Повеќе од 1,6 милијарди деца ширум светот го изгубиле континуитетот на образованието. Во САД, училиштата биле затворени во просек 5,5 месеци – во некои случаи многу подолго. Истражувањата покажуваат дека учениците просечно изгубиле седум месеци математичко знаење, со уште полоши резултати во посиромашните заедници и меѓу мигрантите.
„Овие празнини во знаењето не исчезнуваат сами од себе“, предупредува Мацеј Јакубовски, истражувач на Универзитетот во Варшава. Неговата анализа покажува дека овие загуби би можеле да ја чинат американската економија до 188 милијарди долари годишно. Слични трендови се забележани низ цела Европа и светот, при што предметите како математика и природни науки се најпогодени.
Образовните разлики и опаѓањето на компетенциите не започнаа со пандемијата, туку само се забрзаа. Долгорочното следење на децата од градинка во САД покажа дека јазикот, комуникацијата и социјалните вештини се во опаѓање со години – но пандемијата донесе стрмен пад.
Интересно е што физичкото здравје на децата не се влоши во иста мера – веројатно поради поголемата свест за јавното здравје или повеќе време поминато на отворено во текот на првите месеци од карантинот.
Интересно е што некои студии покажаа и зголемување на емоционалната зрелост кај децата за време на пандемијата.
„Децата беа изложени на сложени теми – смрт, неизвесност, вознемиреност – што можеби го забрза нивниот емоционален развој“, вели Џудит Периго од UCLA.
Сепак, многумина развиле и симптоми на депресија, анксиозност и проблеми во однесувањето. Децата од постабилни и поактивни семејства полесно го поминувале овој период, додека оние со претерано заштитнички настроени родители претрпеле поголем стрес.
Социологот Тенди Паркс вели дека сè уште работи со деца кои имаат тешкотии со одвојувањето од своите родители и кои не знаат како да постават граници или да поддржат основни развојни пресвртници како што е одвикнувањето од пелени.
„Разговорите што ги водам со родителите на четиригодишни деца денес се истите што ги водев порано со родителите на двегодишни деца“, вели тој.
Истражувачите нагласуваат дека разбирањето на последиците од пандемијата не само што служи за подготовка за идна криза, туку и за подобро разбирање на децата што растат во изолирани или маргинализирани услови. Потребни се координирани политики, инвестиции во дополнителна поддршка и образовни интервенции бидејќи, како што предупредува Периго: „Ако не направиме ништо, овие трендови нема сами да се корегираат“.
И сепак има надеж. Андервуд гледа знаци на закрепнување кај новата генерација деца. „Тие скокаат повеќе, подобро ја толерираат музиката, стануваат похрабри“, вели тој. „Гледаме напредок.“ И тоа е важно.“
