Папата Лав XIV им објави војна на вештачката интелигенција и на технолошките гиганти: ВИ се обидува да го замени Бог!

Во првите денови од неговиот понтификат, папата Лав XIV ја стави заканата од вештачка интелигенција за човештвото едно од клучните прашања на неговото наследство. Првиот американски папа во историјата директно се спротивставува на технолошката индустрија, која со години активно му се додворува на Ватикан.

Новиот папа го следи патот на неговиот претходник, папата Лав XIII, кој за време на златното доба на крајот на 19 век се занимавал со проблемите на индустријализацијата. Папата Лав XIV објасни дека го избрал своето папско име токму поради неговата желба да се справи со современите предизвици на вештачката интелигенција, исто како што неговиот претходник Лав XIII одговори на прашањата за индустријализација преку енцикликата „Rerum Novarum“.

Говорејќи пред Колеџот на кардинали во мај 2025 година, папата рече дека ќе се потпре на 2.000 години црковни општествени учења за да „одговори на уште една индустриска револуција и на иновациите во областа на вештачката интелигенција што претставуваат предизвици за човечкото достоинство, правда и работа“.

Зборувајќи пред Колеџот на кардинали во мај 2025 година, папата рече дека ќе се потпре на 2.000 годишното црковно социјално учење за да „одговори на уште една индустриска револуција и на иновациите во областа на вештачката интелигенција кои претставуваат предизвици за човечкото достоинство, правдата и работата“.

Челниците од „Гугл“, „Мајкрософт“, „Циско“ и други технолошки гиганти доаѓаат во Ватикан обидувајќи се да го обликуваат Римскиот дијалог за вештачката интелигенција. Нивната цел беше да влијаат врз властите и креаторите на политиките низ целиот свет преку врски со Ватикан.

Мајкрософт е особено активен во овие напори. Компанијата го потпиша „Римскиот повик за етика на вештачката интелигенција“ уште во 2020 година, заедно со ИБМ, а неодамна помогна во создавањето дигитален близнак на базиликата „Свети Петар“. Ова партнерство е дел од глобалната стратегија на Мајкрософт да го обликува разговорот за вештачката интелигенција.

Сепак, Ватикан се залага за обврзувачки меѓународен договор за вештачка интелигенција, кој повеќето технолошки директори го сметаат за закана за иновациите. Папата Лав XIV јасно стави до знаење дека нема да дозволи корпоративните интереси да ги надвладеат човечкото достоинство.

Во јануари 2025 година, Ватикан објави сеопфатен документ „Antiqua et Nova“ (Старо и ново), кој ги анализира разликите и врските помеѓу вештачката и човечката интелигенција. Документот предупредува на загрижувачка можност.

„Со тоа што ја третира вештачката интелигенција како перципиран „Друг“ поголем од себе, со кој ќе го дели постоењето и одговорностите, човештвото ризикува да создаде замена за Бог“, се наведува во документот. Значи, не се обожува вештачката интелигенција, туку самото човештво – кое на овој начин станува роб на сопствените дела.

Папата Лав XIV ги предупреди италијанските бискупи дека вештачката интелигенција, биотехнологијата и социјалните мрежи „длабоко ја трансформираат нашата визија и искуство за животот“, додавајќи дека „достоинството на човечкото битие ризикува да биде срамнето со земја или заборавено, заменето со функции, автоматизми, симулации“.

„Човекот не е алгоритамски систем: тој е суштество, врска, мистерија“, објасни папата во јуни 2025 година.

Ставот на црквата кон технолошките партнерства останува сложен. Ватикан не ја отфрли целосно соработката со технолошките компании. Во 2020 година, Ватикан, заедно со компаниите Мајкрософт“ и ИБМ го потпишаа „Римскиот повик за етика на вештачката интелигенција“, документ што бара од вештачката интелигенција да ја почитува приватноста, да работи сигурно и без предрасуди.

Сепак, скептиците предупредуваат дека деловните интереси на „Мајкрософт“ во оваа област може да ја доведат во прашање искреноста на неговите етички иницијативи. Компанијата е дел од Форумот „Фронтиер Модел“, платформа која наводно става акцент на безбедноста, но може да има скриени намери да ја заштити интелектуалната сопственост на големите технолошки компании.

Папата Лав XIV јасно става до знаење дека нема да дозволи корпоративните интереси да го диктираат правецот на црковната политика. Во документот на Ватикан се предупредува дека „концентрацијата на моќ врз главните апликации на вештачката интелигенција во рацете на неколку моќни компании покренува значителни етички проблеми“.