Необичен развој на поларниот вртлог пред зимата: Сè потсетува на сезоната 1981/82 година

Научниците предупредуваат за необичниот развој на поларниот вртлог над Северниот Пол, кој би можел значително да влијае на времето во САД, Канада и Европа во текот на зимата 2025/2026 година.

Од септември, кога почна да се формира, поларниот вртлог покажа необичен развој и би можел да стане еден од клучните непредвидливи фактори за претстојната зимска сезона. Почетокот оваа година е невообичаено слаб, отворајќи ја вратата кон подинамични временски обрасци, што е добра вест за секој што се надева на постудена и поснежна зима, пишува Severe Weather Europe.

Поларниот вртлог е име што опишува широка зимска циркулација на воздухот над северната (и јужната) хемисфера. Се протега низ неколку слоеви на атмосферата, од тропосферата, каде што се случуваат сите временски настани, до стратосферата, подлабокиот и посув слој во кој се наоѓа озонската обвивка. Важно е да се нагласи дека поларниот вртлог не е само една зимска бура или студен бран, туку целата циркулација на воздухот над хемисферата.

Поларниот вртлог во стратосферата моментално сè уште расте, но веќе е доста голем. Сепак, на неговата пацифичка страна се развива аномалија на висок притисок што го поместува од центарот и го ограничува неговото зајакнување. Оваа аномалија врши притисок врз вртлогот, влијаејќи на неговата структура и сила. Резултатот е понестабилно време во источните Соединети Држави и делови од Европа. Со послаба циркулација над полот, постудениот воздух полесно продира кон југ. Сепак, бидејќи сме само на почетокот на октомври, сè уште нема доволно силна маса на ладен воздух за значително ниски температури. Доколку оваа ситуација се случеше кон крајот на ноември или во декември, исходот би бил сосема поинаков, со реални зимски услови.

Силата на поларниот вртлог е клучна за прогнозата: Силен поларен вртлог значи силна поларна циркулација што го заробува ладниот воздух во Арктичкиот круг, носејќи поблаги услови во поголемиот дел од САД и Европа. Од друга страна, слабиот и нарушен поларен вртлог тешко го задржува студениот воздух, кој потоа продира послободно кон средните географски широчини. Затоа, љубителите на зимата посакуваат слаб поларен вртлог.

Долгорочна прогноза

Продолжените прогнози покажуваат дека нарушувањата во стратосферата се очекуваат барем овој месец. Прогнозата за почетокот на ноември сè уште покажува аномалија на затоплување на стратосферата на западната страна од вртлогот, што го ограничува неговото зајакнување. Температурата за истиот период покажува продолжување на студената аномалија над централниот и источниот дел на САД, додека во Канада ќе преовладуваат температури над просекот. И во Европа се очекува студениот тренд да продолжи во ноември.

Влијание врз зимата 2025/2026 година

Таквиот ран и абнормален развој на поларниот вртлог може да има долгорочни последици. Сличен настан е забележан во октомври во сезоната 1981/1982. Тогаш, како и сега, јачината на вртлогот беше на рекордно ниско ниво за ова време од годината. Таа зима на крајот донесе аномалија на висок притисок над поларните региони, јасен знак за нарушен вртлог. Ова му овозможи на постудениот воздух полесно да продира кон југ, носејќи студени аномалии во поголемиот дел од Канада, северните и источните делови на САД и Европа. Тоа беше едно од типичните сценарија за добра зима. Иако никој не може да гарантира дека истиот модел ќе се повтори, долгорочните прогнози покажуваат подпросечна јачина на вртлогот за првиот дел од зимата. Следењето на минатите аномалии нè потсетува како малите промени можат да имаат далекусежно влијание.