Светските глечери се во лоша состојба, при што речиси 40% од нивната вкупна маса е веќе осудена на пропаст, дури и ако глобалните температури веднаш престанат да растат, открива нова студија.
Истражувачите проценуваат дека глечерите на крајот ќе изгубат 39% од својата маса до 2020 година, тренд кој е веќе неповратен без оглед на тоа што следи и веројатно ќе придонесе за 113 милиметри кон глобалното ниво на морето.
Загубата ќе се зголеми на 76% ако светот продолжи да ги спроведува своите тековни климатски политики, кои веројатно нема да го одржат глобалното затоплување под 1,5 степени Целзиусови, според труд објавен во списанието Science.
Второто сценарио би можел да се покаже како катастрофален за земјите кои зависат од водата од топењето на глечерите за наводнување, енергија и вода за пиење; светот што губи 39% од масата на глечерите во споредба со 76% е „разликата помеѓу можноста да се прилагоди на загубата на глечерите и неможноста да се прилагоди“, изјави за CNN Џејмс Киркам, глациолог во Меѓународната иницијатива за климатски криосфери.
Иако студијата нуди мрачна прогноза за светските глечери, нејзините автори се обидуваат да „испратат порака на надеж“, рече Лилијан Шустер, истражувач на Универзитетот во Инсбрук во Австрија, која беше еден од раководителите на студијата.
„Со оваа студија, сакаме да покажеме дека за секоја десетина од степен помалку глобално затоплување, можеме да го зачуваме мразот на глечерите“, изјави таа за CNN.
Речиси 200 земји ветија дека ќе соработуваат во Парискиот договор од 2015 година за ограничување на глобалното затоплување. Земјите ветија дека ќе го одржат глобалното затоплување далеку под 2 степени Целзиусови над прединдустриските нивоа, а доколку е можно и на 1,5 степени. Секоја земја е одговорна за развивање на свои планови за постигнување на тие цели.
Но, температурите сè уште растат – светот моментално е на добар пат да се затоплува до 2,9 степени Целзиусови до 2100 година. И секое зголемување од 0,1 степен Целзиусови помеѓу 1,5 и 3 степени Целзиусови на затоплување резултира со дополнителни 2 проценти губење на глобалната маса на глечерите, предвидува студијата.
„Ние не сме активисти, туку науката зборува“, рече Хари Зеколари, истражувач на Слободниот универзитет во Брисел во Белгија и ETH Цирих во Швајцарија, кој беше еден од раководителите на студијата.
„Понекогаш коментарите што ги добиваме се како: „Ширите паника и ги плашите луѓето“. Јас велам: „Се обидувам да ви го дадам она што ни го кажуваат нашите компјутерски бројки“, вели тој.
„Големото“ истражување „е еден од најважните делови од работата за проекција на глечерите што е направено оваа деценија“, рече Киркам, кој не беше дел од истражувачкиот тим, но ја презентираше работата на конференцијата на Обединетите нации во саботата.
До овој труд, претходните студии за проекции ги завршуваа своите предвидувања на 2100 година – датум што често се користи во политичките кругови за мерење на потенцијалното влијание на климатската криза, рече Киркхам. Но, на глечерите може да им требаат години, па дури и векови, за да се стабилизираат по климатските промени, што значи дека вистинското влијание на зголемувањето на температурите може да биде скриено со години.
За да се истражи овој феномен, студијата користеше осум постоечки модели на глечери и изврши симулации што опфаќаа векови, предвидувајќи како секој глечер ќе се развива во тој временски период.
Користењето толку многу модели произведе широк спектар на резултати. На пример, откритието дека глечерите на крајот ќе изгубат 39% од својата маса ако сегашните температури останат непроменети беше медијаната на резултатите во збир на податоци што се движеше од 15% до 55%.
Но, додека опсегот на резултати е „прилично голем“, „сите тие покажуваат ист тренд“, рече Гудфина Адалгеирсдотир, професорка на Универзитетот во Исланд која не беше вклучена во студијата.
„Пораката е многу јасна“, изјави таа за Си-Ен-Ен. „Сите модели покажуваат истото, дека со зголеменото затоплување губиме повеќе маса на глечерите.“
За Зеколари, неизвесностите во резултатите покажуваат дека „сè уште има многу работа што треба да се направи кога станува збор за споредување на различни модели“.
Студијата покажа дека овие ефекти варираат и во зависност од тоа колку е изложен секој глечер на климатските промени.
Глечерите во западна Канада и САД, североисточна Канада, Скандинавија и рускиот Арктик се меѓу оние што се особено изложени на ризик.
