Наместо 210 милијарди евра, за Киев обезбедени 90 милијарди евра: Дали Европа ја изневери Украина?

Војната на Русија против Украина се чини дека ќе заврши следната година, и тоа под услови кои се многу неповолни за Киев. Зошто таква прогноза? Поради неуспехот на ЕУ минатата недела да се согласи за користење на 210 милијарди евра замрзнати руски средства што Украина требаше да ги добие за да остане солвентна и да ги финансира своите воени напори, пишува Политико.

Пропаѓањето на предлогот за „заем за воени репарации“, со кој би се рециклирале руски средства претежно замрзнати во клириншка банка во Белгија, ја лишува Украина од гарантирано финансирање за следните две години.

Пропаѓањето на договорот беше предизвикано од загриженоста на Белгија за правните последици од заемот, заедно со неподготвеноста на францускиот претседател Емануел Макрон и италијанската премиерка Џорџа Мелони да се придружат на германскиот канцелар Фридрих Мерц во поддршката на предлогот. Сето ова и покрај неделите расправии и претерани очекувања од предлагачите на планот, вклучително и претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен.

За среќа, ЕУ сепак ќе обезбеди значаен пакет за финансирање за Украина, откако ќе се согласи на заедничко задолжување од 90 милијарди евра на пазарите на капитал, обезбедено од буџетот на ЕУ и позајмено без камата.

Но, иако тоа ќе спречи Украина да остане без пари на почетокот на следната година, пакетот е наменет да биде распореден во текот на две години, а тоа нема да биде доволно за да ја задржи Украина во борбата. Меѓународниот монетарен фонд предвидува дека буџетскиот дефицит на Украина ќе биде околу 160 милијарди долари во следните две години, поради намалувањето на финансиската поддршка од САД.

Едноставно кажано, на Украина ќе ѝ треба многу повеќе од Европа, а на блокот ќе ѝ биде сè потешко да го обезбеди.

Сепак, многу европски лидери беа доста оптимисти откако беше постигнат договорот за финансирање минатата недела. Финскиот претседател Александар Стаб во неделата истакна дека договорениот пакет сè уште ќе биде поврзан со замрзнатите руски средства, бидејќи планот предвидува Киев да ги користи тие средства за да го отплати заемот откако ќе заврши војната.

Покрај тоа, се зборува дека би можел да се додаде уште еден заем, индиректно поврзан со руски средства. И можеби е така. Но, тоа би можело да се протолкува и како броење на кокошките пред да се изведат, бидејќи сè зависи од тоа каков договор ќе се постигне за да се стави крај на војната.

Во меѓувреме, обезбедувањето уште еден заем нема да биде толку лесно откако касата на Украина повторно ќе биде празна.

Три земји, Унгарија, Словачка и Чешка, веќе се откажаа од шемата за заедничко задолжување од минатата недела. Не е тешко да се замисли дека други ќе им се придружат, кои ќе се спротивстават на идејата за уште еден пакет од повеќе милијарди евра во 2027 година, клучна изборна година и за Франција и за Германија. И со Трамп сè уште во Белата куќа, нема смисла да се бара повеќе пари од Вашингтон.

И сепак, белгискиот премиер Барт де Вевер го опиша договорот од минатата недела, постигнат по речиси 17 часа преговори, како „победа за Украина, победа за финансиска стабилност… и победа за ЕУ“.

Сепак, рускиот претседател Владимир Путин сигурно нема да го гледа тоа на тој начин.

Како што истакна украинскиот претседател Володимир Зеленски додека се обидуваше да ги убеди европските лидери да поддржат заем за воени репарации.

„Ако Путин знае дека можеме да издржиме барем уште неколку години, тогаш неговиот аргумент за продолжување на оваа војна станува многу послаб“, рече Зеленски.

Но, тоа не се случи. И по дебаклот од минатата недела што ги истакна поделбите меѓу европските лидери, тоа сигурно не е лекција што Путин ќе ја понесе дома. Наместо тоа, тоа само ќе потврди дека времето е на негова страна. Дека ако почека малку подолго, планот од 28 точки што неговите помошници го составија со послушниот специјален претставник на Трамп, Стив Виткоф, би можел да се обнови, оставајќи ги Украина и Европа да се борат, сон што се остварува за Кремљ.

Путин е исто така добар читател на анкети и гледа растечко нетрпение кај европските гласачи за војната во некои од најголемите економии на континентот. На пример, анкетата на Политико објавена минатата недела на 10.000 испитаници покажа дека граѓаните во Германија и Франција се уште понеподготвени да продолжат да ја финансираат Украина од оние во Соединетите Држави. Во Германија, 45 проценти рекле дека би поддржале намалување на финансиската помош за Украина, додека само 20 проценти сакаат нејзино зголемување. Во Франција, 37 проценти сакале помалку, а само 24 проценти сакале повеќе.

Пред состанокот на Европскиот совет минатата недела, естонскиот премиер Кристијан Михал изјави за Политико дека европските лидери имаат шанса да го побијат тврдењето на Трамп дека се слаби. Со потпишувањето договор за отклучување на стотици милијарди замрзнати руски средства, тие исто така одговорија на брендирањето на Европа од страна на американскиот претседател како „група нации во опаѓање“.

Тие не успеаја да го сторат тоа, заклучи Политико.