Литванската премиерка Инга Руганиене го одобри соборувањето на балони за шверц што летаат над границата од сојузничката Белорусија, нарекувајќи ги „хибридни напади“, термин што потсетува на напорите на Москва да ги дестабилизира другите држави во рамките на Европската унија (ОН).
Упадите на балони што превезуваат шверцувани цигари ја натераа земјата-членка на НАТО и ЕУ да го затвори аеродромот во Вилнус четири пати минатата недела и привремено да ги затвори своите гранични премини со Белорусија.
„Денес решивме да преземеме најстроги мерки, нема друг начин“, рече Ругињене во понеделник, додавајќи дека нејзината влада би можела да размисли и за повикување на Член 4 од НАТО за свикување безбедносни консултации.
Вилнус изјави дека балоните биле испратени од шверцери, но го обвини авторитарниот претседател на Белорусија, Александар Лукашенко – близок сојузник на рускиот лидер Владимир Путин – за тоа што не ги запрел акциите.
Границата на Литванија со Белорусија е затворена
Ругињене на прес-конференција изјави дека инцидентите биле „хибридни напади“ и најави затворање на граничните премини на Литванија со Белорусија, освен за дипломатски сообраќај и граѓани на ЕУ кои ја напуштаат соседната земја.
Прекини во летовите во Литванија беа пријавени во петокот и повторно во саботата навечер, најновиот во низата инциденти во кои сомнителни балони беа видени од шверцери на цигари, што доведе до откажување или пренасочување на десетици летови.
Инцидентите следат по слични прекини претходно во среда наутро и во други неодамнешни случаи, што доведе до затворање на два литвански гранични премини со Белорусија, Медининкај и Шалчининај, за неколку часа.
Руски авиони влегоа во литванскиот воздушен простор
Литванија, која граничи со руската енклава Калининград, како и со Белорусија, исто така повика руски дипломат минатата недела во знак на протест поради, како што рече, влегувањето на два руски авиони во нејзиниот воздушен простор во четврток.
Министерството за одбрана на земјата соопшти дека борбен авион Сухој СУ-30 и танкер ИЛ-78 од Калининград поминале на 700 метри од литванскиот воздушен простор пред да ја напуштат областа по 18 секунди, веројатно за време на обука за полнење гориво во воздух.
Министерството за надворешни работи соопшти дека го повикало шефот на руската мисија и упатило „силен протест“, повикувајќи ја Москва веднаш да ги објасни причините за прекршувањето и да преземе „сите потребни мерки за да се осигури дека слични инциденти нема да се повторат“, објавува британскиот весник „Гардијан“.
Русите негираат сè
Руското Министерство за одбрана негираше дека имало упад.
– Летовите биле извршени во строга согласност со правилата за користење на воздушниот простор над руска територија. Авионите не ги прекршиле границите на други држави – се вели во соопштението.
Трите балтички држави, кои се членки на НАТО и силно ја поддржуваат Украина, биле предмет на прекршувања на нивниот територијален воздушен простор од страна на руски авиони или беспилотни летала. Три руски борбени авиони МиГ-31 поминале 12 минути во естонскиот воздушен простор во септември.
Европската авијација неколку пати во последните недели беше во хаос поради видувања на беспилотни летала и други воздушни упади, вклучително и на аеродромите во Копенхаген, Минхен и балтичкиот регион. Москва претходно негираше вмешаност.
Литванскиот министер за надворешни работи Кестутис Будрис во понеделник изјави дека неодамнешните нарушувања на воздушниот простор не треба да се сметаат за изолирани инциденти.
„Ова се пресметани провокации со цел да се дестабилизира, одвлече вниманието и тестира решителноста на НАТО“, рече тој.
