Модриот патлиџан крие мрачна тајна: Еве зошто со векови бил сметан за смртоносен отров

87
Foto: Pexels

Со векови, модриот патлиџан се етикетира како смртоносен отров, а денес го наоѓаме во мусака, ајвар и на скара. Колку пати сте го купиле на пазар и сте се запрашале дали јадењето ќе испадне совршено? Оваа контрастна приказна – од страв до уживање – покажува како еден зеленчук бил отфрлен како непријател, а потоа станал пријател на нашата трпеза.

Модриот патлиџан, познат и како „модри патлиџани“ или „модри патлиџани“, припаѓа на семејството ноќници (Solanaceae), истото семејство како компирите, доматите и пиперките. Во средниот век, особено во Европа, луѓето верувале дека модриот патлиџан предизвикува лудило, лепра, па дури и смрт. Причината? Неговата темна боја, горчлив вкус и поврзаност со растенија кои содржат отровни алкалоиди.

Главен „виновник“ бил соланин – природен гликоалкалоид кој се наоѓа во зелените делови на растението. Во големи количини, соланин може да предизвика гадење, главоболки и дигестивни нарушувања. Сепак, количината во модриот патлиџан е толку мала што не претставува опасност ако е правилно подготвен. Токму ова незнаење и страв доведоа до тоа модриот патлиџан да се смета за смртоносен со векови.

Дури со неговото пристигнување во медитеранската кујна, модриот патлиџан доби нова репутација. Печен, печен на скара или пржен, стана основа за јадења како што се грчката мусака, италијанската пармезана или нашиот ајвар. Денес знаеме дека модриот патлиџан е богат со растителни влакна, витамини од групата Б и антиоксиданси, и дека неговата горчина исчезнува со термичка обработка.

Сепак, важно е да се знае дека модриот патлиџан никогаш не се јаде суров во големи количини. Термичката обработка ги разградува повеќето од потенцијално штетните супстанции и ја ослободува неговата целосна арома.

Пет трикови за да го направите модриот патлиџан ваш сојузник

Печењето или скарата ја отстранува горчината и го разградува соланинот
Изберете млади плодови со сјајна кора
Не јадете суров модри патлиџан во големи количини
Тиквички или тиква како алтернатива во рецептите
Додадете зачини – лукот, маслиновото масло и магдоносот го подобруваат вкусот

Јаболкото на лудилото на француската трпеза

Стара француска книга со рецепти запишува дека луѓето го нарекувале модриот патлиџан „јаболко на лудилото“. Дури кога трговците го печеле на пламен и го сервирале со маслиново масло, стравот исчезнал.

Броjки што го разбиваат митот

Според податоците на ФАО, глобалното производство на модри патлиџани надминува 50 милиони тони годишно. Кина е најголемиот производител, а истражувањата потврдуваат дека насунинот од кората ги штити клетките од оксидативен стрес.

Најчестите дилеми за темната тајна на модриот патлиџан

Дали модриот патлиџан е отровен?

Не, содржи мали количини на соланин, но термичката обработка го прави безбеден.

Зошто имаше лоша репутација?

Поради неговата поврзаност со отровни растенија од истото семејство и незнаењето за алкалоидите.

Како да препознаете добро овошје?

Изберете сјајни, мазни плодови без темни дамки.

Од страв до доверба – зеленчукот што нè научи да ги доведуваме во прашање заблудите

Модар патлиџанот крие темна тајна, но тој повеќе не е закана – туку лекција од историјата. Од „јаболкото на лудилото“ до кралот на трпезата, тој покажува дека знаењето го брише стравот. Следниот пат кога ќе го подготвите, запомнете дека сте дел од приказна во која заблудата беше поразена, а вкусот победи.

ИЗДВОЕНИ