Највисокиот европски функционер задолжен за следење на илегалните дроги предупреди пред крајот на неговиот мандат дека постојаниот пораст на трговијата со кокаин и други стимуланси предизвикува повеќе насилство од кога било досега во срцето на најбезбедните општества во светот.
Алексис Госдел, белгискиот експерт за јавно здравје, кој ја води Агенцијата за лекови на Европската унија од јануари 2016 година, беше сведок како феноменот се шири низ континентот и се прелева во неговата земја. Повеќето заплени на дрога беа пренасочени од јужните брегови на Европа кон северните пристаништа, а бидејќи Антверпен стана главна влезна точка за кокаин и крек, ширењето на насилството на бандите предизвика вооружени судири дури и во близина на седиштето на европските институции.
Тоа, изјави тој за Асошиетед прес (АП), е симбол на ризиците со кои се соочува континентот како целина.
„За луѓето кои живеат во Брисел, тоа е прв пат во историјата на земјата… да имате сцени на вооружени конфликти во центарот на Брисел“, рече Госдел. И ова се случува на два километри од зградата на Европскиот парламент, во град кој луѓето го сметаа за сосема безбеден“, рече тој.
Госдел укажа на глобализацијата на нарко-бандите, како на пример, групите од Западен Балкан уапсени во земјите на Андите во Јужна Америка. Тој, исто така, го истакна новиот феномен на бандите кои ги користат социјалните медиуми за да регрутираат млади луѓе од ризичните групи, од кои некои неодамна пристигнаа во Европа како нерегистрирани мигранти.
„Сè уште не ни е јасно кои се главните причини за оваа промена во однесувањето кај младите тинејџери или адолесценти кои прибегнуваат кон ултранасилно однесување без претходно да имаат деликвентно минато“, рече тој. А некои од нив не се двоумат да се фотографираат или да снимаат што прават и да го споделат на социјалните мрежи.
Годишниот извештај на Агенцијата за дрога на ЕУ, објавен на 5 јуни годинава, покажа дека 2023 година беше седма година по ред на рекордни заплени на кокаин во Европа – со вкупно 419 тони запленети од официјални лица. Белгија предничи со 123 тони, потоа Шпанија (118 тони) и Холандија (59 тони), а на тие три земји со големи пристаништа отпаѓаат 72 отсто од вкупното количество запленета дрога.
Извештајот, кој ги вклучува Европската унија, Норвешка и Турција, ја издвојува најголемата заплена во Шпанија – 13 тони кокаин скриени во пратка банани од Еквадор, како пример за тоа како картелите ги користат стандардните бродски рути.
Освен што ги предупреди носителите на одлуки во 27-те главни градови на ЕУ да се подготват за поголемо насилство, Госдел исто така го вклучи алармот за заканата за јавното здравје. Додека зависноста од опиоиди и предозирање може да се лекуваат, тоа не е случај со стимулансите.
Нивната зголемена употреба „укажува дека за четири до пет години веројатно ќе се соочиме со зголемување на потребата за лекување, а во моментов немаме стандарден фармаколошки третман“, рече тој.
„Не постои чудотворен лек кој може да ги стабилизира, да ја прекине зависноста и навистина да им помогне да се оттргнат од оваа исклучително моќна форма на зависност. Затоа е време да се инвестира“, додаде Госдел.
АП наведува дека Европа останува водечки производител и извозник на екстази. Системот за рано предупредување на агенцијата, кој ја следи појавата на нови синтетички дроги, идентификуваше 1.000 нови супстанции во текот на своето 27-годишно постоење. Госдел рече дека нема да биде изненаден ако повеќе од половина од вкупниот број се откриени во последната деценија. Според него, тој период го означил почетокот на „сосема поинаков свет“.
„Дрогата ја има насекаде, вклучително и оние што ги произведуваме во Европа. Сè може да се користи како дрога“, рече тој.
Госдел инсистира дека иако креаторите на политиката треба да се соочат со проблемот на насилството поврзано со дрога, тие мора да продолжат да се грижат за корисниците наместо да ги затвораат или да ги отфрлаат, како што тврдат некои критичари дека тоа го прави американската „војна против дрогата“. Европскиот пристап ја постави основата за одговор на јавното здравство чија цел е да им помогне на корисниците да ја надминат зависноста.
„Ние научивме во Европа, и од она што се случува надвор од Европа, дека објавувањето војна на луѓето кои користат дрога не е решение“, порача тој.
