Лоши прогнози – кафето е скапо, а ќе биде уште поскапо

Глобалниот пазар на кафе поминува низ нестабилен период обележан со комбинација од климатски, економски и логистички притисоци. Аналитичарите очекуваат најголеми прекини во снабдувањето во последните десет години.

Меѓународната организација за кафе (ICO) oснована е во 1963 година во Лондон под покровителство на Обединетите нации поради економската важност на кафето. Таа го администрира Меѓународниот договор за кафе, кој е важен инструмент за развојна соработка, и редовно објавува податоци, анализи и прогнози поврзани со кафето.

– Глобалниот пазар на кафе се соочува со сериозни прекини поради климатските промени и геополитичките тензии. Сушите во Бразил и Виетнам ги намалија приносите на Арабика и Робуста, двата најчести вида кафе, додека американските царини од 50 проценти за бразилскиот извоз дополнително ги зголемуваат цените, според нивниот најнов извештај.

Тие проценуваат дека стабилизацијата на глобалната цена на кафето би можела да се случи само за три години, кога новите плантажи ќе почнат да раѓаат плодови, под услов глобалната ситуација да остане каква што е.

Кафето се одгледува во многу специфична област на Земјата која често се нарекува „појас за кафе“.

Ова е подрачјето приближно помеѓу 23° северно и 25° јужно од екваторот – каде што климата, надморската височина и почвата овозможуваат раст на растенијата Coffea arabica и Coffea canephora (робуста). Ова се региони со просечна температура од 18-24 °C, годишна количина на врнежи од 1500-2500 mm и надморска височина од 600-2000 m.

Најголем светски производител е Бразил, кој покрива околу 36 проценти од глобалното производство. Тој е главен извор на арабика, со растечко производство на Робуста.

Неодамнешното зголемување на цените на кафето главно се должи на климатските промени. Бразил и Виетнам беа погодени од суши и екстремни температури во последните години, намалувајќи ги приносите и правејќи го производството поскапо. Од друга страна, Индонезија и Уганда се соочуваат со поплави кои ги оштетуваат посевите и го отежнуваат собирањето, намалувајќи ги приносите.

Долгорочните климатски промени ја намалуваат површината погодна за одгледување кафе.

Друг фактор е болеста – ‘рѓата на листовите е габична болест која влијае на арабиката, особено во Латинска Америка, намалувајќи ги приносите за 10-20 проценти во погодените региони. Зголемената влажност го влошува ширењето.

Дополнителен проблем е недостатокот на работна сила. Бербата на кафе, особено арабиката, често е рачен и трудоинтензивен процес. Во земји како Бразил и Колумбија, недостатокот на сезонски работници ги зголемува трошоците бидејќи фармите се борат со миграцијата на работна сила или урбанизацијата.

Инвестициските трошоци исто така растат – цените на ѓубривата, пестицидите и горивото се зголемија поради глобалната инфлација и нарушувањата на синџирот на снабдување, што ги зголемува трошоците за производство.

Дополнителен предизвик е прашањето за одржливост – и покрај глобалното зголемување на цените на кафето, приходите на земјоделците остануваат ниски, што ги наведува да ги напуштат фармите или да се префрлат на други култури како што се соја или авокадо.