Истрагата за измама се заканува да ја турне ЕУ во најголемата криза во последната деценија

Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, се соочува со најголемиот предизвик за одговорноста на Европската Унија во последната генерација, а истрагата за измама во која се вклучени две од најголемите имиња во Брисел се заканува да ескалира во целосна криза.

Точно една година од нејзиниот втор мандат како претседател на Комисијата, фон дер Лајен, веќе оптоварена со прашања за нејзината посветеност на транспарентноста и во услови на тлеење на тензиите со крилото за надворешна политика на блокот, сега мора да најде начин да избегне вмешаност во скандал што датира од нејзините рани години на функцијата, објавува Политико.

Објавата на Канцеларијата на Европскиот јавен обвинител дека поранешната шефица за надворешни работи на ЕУ и висок дипломат кој моментално работи во комисијата на фон дер Лајен се уапсени во вторникот, веднаш беше искористена од нејзините критичари, со обновени повици таа да се соочи со четврто гласање за недоверба.

„Кредибилитетот на нашите институции е во прашање“, рече Манон Обри, копретседателка на групата на левицата во Европскиот парламент.

Доколку обвинувањата се потврдат, тоа би предизвикало најголем скандал во Брисел од масовната оставка на Комисијата на Жак Сантер во 1999 година поради обвинувања за финансиски малверзации.

Полицијата ја уапси поранешната потпретседателка на Комисијата, Федерика Могерини, италијанска политичарка од левиот центар која го водеше одделот за надворешна политика на ЕУ, Европската служба за надворешни работи (EEAS), од 2014 до 2019 година, и Стефано Санино, италијански државен службеник кој беше генерален секретар на EEAS од 2021 година до почетокот на оваа година.

Европското јавно обвинителство соопшти дека има сериозни сомнежи дека тендерската постапка за 2021-2022 година за основање дипломатска академија поврзана со Колеџот на Европа, каде што Могерини е ректор, не била фер и дека фактите, доколку се потврдат, би можеле да претставуваат измама во јавните набавки, корупција, судир на интереси и кршење на професионалната тајна.

Сагата се заканува дополнително да ги затегне веќе напнатите односи меѓу фон дер Лајен и сегашниот шеф на ЕЕАС, високата претставничка на ЕУ, Каја Калас. Порано оваа година, Санино ја напушти функцијата генерален секретар за да преземе истакната улога во Комисијата.

Еден функционер на ЕУ застана во одбрана на фон дер Лајен, обвинувајќи ја наместо тоа ЕЕАС, автономна служба според договорите на ЕУ што работи под високиот претставник Калас, еден од 27-те европски комесари.

„Знам дека оние на кои не им се допаѓа фон дер Лајен ќе го искористат ова против неа, но тие користат сè против неа“, рече функционерот.

„Бидејќи претседателката фон дер Лајен е најпрепознатливиот лидер во Брисел, ние ја обвинуваме за сè. Не е фер таа да се соочи со предлог за недоверба за нешто што можеби го сторила Службата за надворешни работи. Таа не е одговорна за сите институции“, додаде тој.

Могерини, Санино и третото лице не се обвинети, а нивното апсење не подразбира вина. Истражниот судија има 48 часа од почетокот на истрагата да одлучи за понатамошните чекори.

Кога беше прашана за Санин, Комисијата одби да коментира. Кога беше прашана за Могерини, Колеџот на Европа одби да одговори на конкретни прашања. Во соопштението се вели дека останува посветен на највисоките стандарди за интегритет, праведност и усогласеност, како во академските, така и во административните прашања, пишува Политико.