Историски самит во Кина, зближување на два азиски гиганти

33

Кинескиот претседател Си Џинпинг денес ги собира лидерите на Русија, Индија, Иран и Турција, заедно со околу дваесетина евроазиски лидери. Целта е да се покаже како е можен поинаков меѓународен модел на соработка, со Кина во центарот, во ерата на американските царини и геостратешките тензии.

Лидерот на втората најголема економија во светот ќе организира прием во Тјанџин во недела навечер по локално време на северот од земјата во чест на учесниците на самитот на Шангајската организација за соработка (ШОС), кој се одржува во понеделник и е прв по враќањето на Доналд Трамп во Белата куќа, пренесува „Хина“.

Шефови на држави и влади од околу дваесет земји и претставници на десетина меѓународни и регионални организации почнаа да пристигнуваат вчера во пристанишниот град, кој во минатото, кога се викаше Тјанџин, имаше концесии од западните земји, како и од Јапонија и Русија, а сега е симбол на економската виталност на Кина.

Рускиот претседател Владимир Путин пристигна во недела наутро, дискретно, иако предводи голема политичка и економска делегација. Индискиот премиер Нарендра Моди слета вчера во својата прва посета на Кина од 2018 година, знак на зближување меѓу двата азиски гиганти.

Моди беше примен од кинескиот претседател, објави официјалната новинска агенција Ксинхуа, во рамките на серијата билатерални средби договорени за време на самитот. Самитот е под силен полициски и воен надзор. Оклопни возила беа поставени на некои улици, а сообраќајот беше запрен во големи делови од Тјенџин.

Постери на мандарински и руски јазик го возвишуваат „духот на Тјенџин“ и кинеско-руската „меѓусебна доверба“.

Самитот, опишан како најважен од создавањето на ШОС во 2001 година, се одржува во услови на повеќекратни кризи кои директно влијаат на неговите членови: трговскиот конфликт на САД со Кина и Индија, војната во Украина, иранскиот нуклеарен спор и други.

ШОС собира 10 земји-членки и 16 земји-набљудувачи или партнерски земји и претставува речиси половина од светската популација и 23,5% од БДП на планетата. Често се претставува како противтежа на НАТО. Односите меѓу некои членови се чувствителни.

Наместо неизвесни опипливи резултати, аналитичарите повикуваат да се обрне внимание на симболиката. „Самитот ќе понуди мултилатерален поредок, моделиран од Кина и различен од оние доминирани од Западот“, предвиде Дилан Лох, професор на Технолошкиот универзитет Нанјанг во Сингапур.

„Големиот одѕив сведочи за растечкото влијание на Кина и привлечноста што ШОС ја има за незападните земји“, додаде тој.

За време на самитот, Кина има намера да го покаже своето дипломатско влијание, но и својата воена моќ, претставувајќи се како столб на стабилност во фрагментираниот свет.

Путин и неколку други присутни ќе бидат сведоци на демонстрација на воената моќ на нивниот домаќин во среда, заедно со грандиозна парада во Пекинг по повод 80-годишнината од крајот на Втората светска војна и победата над Јапонија.

За таа пригода, севернокорејскиот лидер Ким Џонг Ун ќе направи ретко патување надвор од својата изолирана земја за да застане покрај Си Џинпинг во соседна и сојузничка Кина. Северна Кореја стана еден од главните сојузници на Русија во војната против Украина.

ИЗДВОЕНИ