Една година по уривањето на настрешницата на железничката станица во Нови Сад и осум месеци откако последната серија документи беше објавена, таа сè уште не е целосна поради отсуство на речиси сите градежни дневници.
Ова за N1 го изјави Сања Фриц, доцент на Градежниот факултет во Белград и еден од авторите на анализата од 1.700 страници. Таа вели дека имале пристап само до еден од градежните дневници, кои се неопходни кога станува збор за документација на градилиштето.
„Кога ја разгледавме документацијата, во записникот од состанокот беше наведено дека секој подизведувач водел свои градежни дневници. Имаме изјава потпишана од сите учесници на состанокот, но ги немаме градежните дневници на подизведувачите. Ги имаме градежните дневници само на еден подизведувач“, вели Фриц во интервју за подкастот „Сфера“.
Таа вели дека во декември 2022 година имало иницијатива од страна на властите да се скрати работата за седум до осум месеци, без никаква позната причина за тоа. Таа потсетува дека првично било одобрено продолжување на времетраењето, што е парадоксално.
„Ние дури и немаме распоред за работа. Првичниот распоред беше доставен, но не беше корегиран, по одобреното скратување на работата, што е потребно со договорот. Тој не е јавно достапен“, истакнува Фриц.
Ова скратување на роковите без јасна потреба ги чинеше граѓаните на Србија дополнителни 65 милиони долари. Досега се објавени 20.000 документи на 600.000 страници, а сè започна со 195 документи.
Фриц вели дека мал процент од документацијата се однесува на самата станица во Нови Сад. Тоа е седум проценти од документацијата за целата станица, додека три проценти се однесуваат на зградата на станицата.
Како што истакнува таа, линеарните инфраструктурни проекти, како што е доминантната реконструкција на железницата, се третираат различно преку прописи и закони од проектите за градење. Во овој случај, постојат двата елементи, а издадена е само една дозвола, наместо неколку, со цел да се забрза процесот.
„За сè е издадена само една дозвола, наместо неколку, според намената. Ова, верувам, создаде општа конфузија кај сите, инвеститорот, проектантот… Во проектот имаме нови делници, модернизација, потоа нови проекти за изградба на згради и 17 места за реконструкција. Има вијадукти и мостови. Имаме случај каде што сосема различни објекти се третираат исто, наместо секој објект да има независна техничка контрола“, вели Фриц.
Ова однесување, според Јелена Добриќ од Градежниот факултет во Белград, создаде конфузија и даде простор за „акумулација на грешки“.
„Веројатноста за превид е зголемена. Имаме јасна и достапна проектна документација, додека градежната документација е нејасна, што е важно за утврдување на причината за уривањето. Засега, причината за уривањето е корозијата, додека другите фактори што доведоа до уривање на натстрешницата не се доволно детално објаснети во наодите“, смета Добриќ.
Фриц наведува дека уште еден парадокс е што обвинителството поднело предлог-обвинение на 30 декември 2024 година, иако документацијата била дополнета до 6 март 2025 година.
„Се започна со клучните 195 документи што беа ставени на располагање на јавноста на 12 декември, а беа повторно дополнети на 19 декември на иницијатива на Градежниот факултет. Експертската аналитичка група ги презентираше своите наоди на 5 март. Надлежниот министер одговори на тоа, опишувајќи ги исчезнатите документи како – барање игла во пласт сено“, наведува Фриц.
Оттогаш не се објавени нови документи.
