За време на летната туристичка сезона, хрватскиот претежно туристички и угостителски сектор се отвора за сезонски работници, меѓунив многу и од Македонија.
Сезонските работници најчесто се вработуваат во приморските градови и острови, каде што пополнуваат работни места како келнери, готвачи, собарки и помошен персонал. Поради недостигот на домашна работна сила, хрватските работодавци често нудат конкурентни услови, вклучително и обезбеден сместување и оброци, за да привлечат што повеќе работници.
Сепак, од април 2025 година, сите агенции што се занимаваат со доведување странски работници во Хрватска, особено оние од регионот, мора да се прилагодат на значително построга законска рамка. Новиот Закон за странци носи низа измени кои имаат за цел да го регулираат секторот за привремено вработување, но и да ги зајакнат правата на странските работници во Хрватска.
Адвокатите од адвокатската канцеларија Стојковиќ во Хрватска, велат дека вработувањето странци повеќе нема да може да функционира според принципот „доведете ги, сместете ги и видете што ќе се случи следно“.
„Отсега па натаму, работната дозвола се издава исклучиво за одреден работодавач, а секоја промена на компанијата бара нов административен процес. Со други зборови, работниците повеќе нема да можат да „шетаат“ од работа до работа преку истата агенција – законот го забранува тоа“, ги објаснуваат адвокатите новите прописи.
Една особено значајна новина се однесува на споделената одговорност. Досега, компаниите и агенциите можеа да ја префрлат одговорноста една на друга во случај на нерегуларности. Сега тоа веќе не е можно.
„Доколку се утврди дека условите за работа не се во согласност со законот – без разлика дали станува збор за неисплатени плати, лош сместувачки капацитет или непочитување на работното време – и агенцијата и компанијата крајниот корисник ќе ги сносат последиците. Казните ќе бидат парично изречени, но во посериозни случаи тие може да вклучуваат забрана за понатамошно вработување странци“, наведуваат адвокатите.
Посебен акцент е ставен на еднаквиот третман на странските работници. Без оглед на фактот дека се вработени привремено и преку агенции, тие сега мора да имаат исти права како и вработените на неопределено време во домашните компании. Ова значи иста плата, исти услови за работа и домување, како и право на одмор и слободни денови. Привремениот договор повеќе не е изговор за послаб третман.
Новите правила бараат од агенциите да водат точна и ажурирана евиденција за сите свои работници, но и да ги пријавуваат до надлежните институции. Во спротивно, тие ќе се соочат со строги санкции, вклучително и забрана за работа на територијата на Хрватска. Непријавениот работник повеќе не е само „технички пропуст“, туку сериозно кршење на законот.
„Компаниите што користат агенциски услуги сега се директно вклучени во процесот. Не само што мора да бидат наведени во работните дозволи, туку мора да гарантираат и дека ангажираните работници ќе ги извршуваат само работите за кои се издадени дозволите. Компаниите мора да соработуваат со агенциите и во контролата на условите за сместување и работа. Во спротивно, ризикуваат казни, но и губење на правото да користат странска работна сила во иднина“, објаснуваат адвокатите.
Исто така, од април 2025 година, Хрватска законски воведе задолжителен тест на пазарот на трудот како прв чекор во процесот на вработување странски работници.
