„Фајненшл тајмс“ открива: Путин пред девет дена го отфрли мировниот план на САД, Украина и Европа, а Трамп цело време го знаеше тоа

Рускиот претседател Владимир Путин презеде голем ризик минатата недела, одолговлекувајќи со американските преговарачи околу мировниот предлог, велат официјални лица запознаени со разговорите, а потоа одби да присуствува на разговорите со украинскиот претседател Володимир Зеленски во Турција што тој самиот јавно ги иницираше, пишува Financial Times.

Досега, одбивањето на рускиот лидер да се вклучи според условите поставени од другите наиде на мал отпор – и секако не доволен за да изнуди отстапки или да го промени текот на војната што тој ја започна.

Најјасниот знак за ова дојде кога американскиот претседател Доналд Трамп се појави да го оправда отсуството на рускиот лидер во четвртокот, додека ја доведе во прашање целата поента на руско-украинските разговори, велејќи: „Ништо нема да се случи додека Путин и јас не се сретнеме“.

Тоа беше подарок за Путин, кој долго време бараше средба еден на еден со претседател кој е решен да ги нормализира американско-руските односи. За Украинците, тоа ги оживеа нивните најлоши стравови – дека Трамп ќе се обиде да склучи договор со Путин без нив и да ја „пушти Украина низ вода“.

„Путин прави онолку колку е доволно за да го убеди Трамп дека е ангажиран во овој напор за наоѓање мир во Украина, а во исто време прави се што е можно за да се осигура дека тоа не оди никаде“, рече висок европски дипломат вклучен во преговорите меѓу западните престолнини. „И Трамп паѓа на тоа“.

Овој сомнеж го делат и некои од најблиските сојузници на Америка. Германскиот министер за одбрана Борис Писториус оваа недела изјави дека Путин „се обидува да го стави американскиот претседател на погрешен пат“ со тоа што одбива да дојде во Истанбул.

„Прилично сум сигурен дека американскиот претседател не може да биде задоволен со тоа“, им рече тој на новинарите во Берлин.

Неподготвеноста на Путин да учествува во важни мировни преговори стана појасна во последните денови, дури и на оние во администрацијата на Трамп кои беа склони да се сомневаат во него.

Во четвртокот минатата недела, високи руски функционери му кажаа на Стив Виткоф, специјалниот пратеник на Трамп, дека Путин не сака да разговара за мировниот план од 22 точки што Виткоф го подготвил со украински и европски придонес, изјавија за Фајненшл тајмс три лица запознаени со дискусиите.

Тие 22 точки беа детално дискутирани следниот ден во разговор меѓу украински и американски официјални претставници, според лица запознаени со ова прашање. Украина во овој разговор ја претставуваа началникот на Генералштабот на Зеленски, Андриј Јермак и украинскиот министер за одбрана Рустем Умеров; Американскиот Виткоф, државниот секретар Марко Рубио, кој во моментов работи и како советник за национална безбедност, и генералот Кит Келог, специјален пратеник на Трамп во Киев.

Рускиот одговор резултираше со тоа што Виткоф, кој се состана со Путин четири пати на разговори од февруари, да ги одложи привремените планови за средба со рускиот лидер оваа недела, наведуваат извори на медиумот. Едно лице блиско до Виткоф рече дека не е планирано патување.

Во деновите што следеа, дипломатската активност се забрза. Европските и украинските лидери се состанаа за да повикаат на безусловен, 30-дневен прекин на огнот во војната, предупредувајќи го Путин на нови остри санкции доколку не ги послуша – барање кое е поддржано и од САД.

Путин го одби барањето, но се врати со негов контрапредлог – директни руско-украински разговори да се одржат во четврток во Истанбул. Трамп ја поздрави идејата и го покани Зеленски да учествува. Украинскиот лидер се согласи на неговото барање и го предизвика Путин лично да дојде во Турција за тоа што ќе биде само нивна втора лична средба.

Средбата, одржана во петокот, заврши по неполни два часа, без напредок. Двете страни се согласија да разменат илјадници воени заробеници, но не постигнаа напредок за траен прекин на огнот.

Европските лидери ја изразија својата фрустрација. „Изминатите неколку часа покажаа дека Русија нема интерес за прекин на огнот и дека тоа нема да се случи спонтано, освен ако не дојде до зголемен притисок од Европејците и Американците да се постигне овој исход“, рече францускиот претседател Емануел Макрон, говорејќи за новите санкции.

„Луѓето во Украина и ширум светот ја платија цената за агресијата на Путин во Украина и низ Европа, сега тој мора да ја плати цената за избегнување на мирот“, изјави британскиот премиер Кир Стармер.

Стармер, Макрон, германскиот канцелар Фридрих Мерц и полскиот премиер Доналд Туск на крајот издадоа заедничка изјава во која велат дека позицијата на Путин е „неприфатлива“.

Четворицата лидери, заедно со Зеленски, одржаа и заеднички телефонски разговор со Трамп. Стармер рече дека сега постои „високо ниво на координација“ меѓу јадрото од четири земји – Велика Британија, Франција, Германија и Полска – „и американската администрација на претседателот Трамп“ за Украина.

„Тоа е само капка“, рече еден европски министер за надворешни работи, мислејќи на пораките што Европа ги испраќа до администрацијата на Трамп со надеж дека претседателот на крајот ќе го промени својот став кон Русија.

Но, досега, оваа европска реторика никој во администрацијата на Трамп не ја сфати сериозно, која продолжи да изразува фрустрација од двете страни во конфликтот, без да ја издвои Русија и да навести дека може да се дистанцира.

Рубио во четвртокот рече дека Трамп е „подготвен да се држи до ова онолку долго колку што е потребно за да се постигне мир“. „Сепак, она што не можеме да го направиме е да продолжиме да летаме низ целиот свет и да учествуваме на состаноци кои нема да бидат продуктивни“, рече тој.

Висок украински функционер ја опиша ситуацијата како Путин и Зеленски да се фатени во геополитичка игра на „блек џек“ – со Трамп како дилер.

Путин држеше „силна, но ризична“ рака, рече официјалниот претставник. Украина се обложува дека ако извлече уште една карта, рускиот претседател би можел да „пропадне“, пишува Фајненшл тајмс.