Европа и светот на работ на најголемата економска криза во новиот век: Затворањето на Ормутскиот теснец драстично ќе ја зголеми цената на нафтата

Одлуката на иранскиот парламент да го одобри затворањето на Ормутскиот теснец предизвика глобална тревога и го најави најсериозниот енергетски шок во последните децении. Иако последниот збор го има највисокото безбедносно тело на Иран, пазарите, логистичките компании и владите ширум светот веќе реагираат како да е неизбежна блокада.

Ормутскиот теснец е еден од најстратешките водни патишта во светот – повеќе од 20 проценти од светската трговија со нафта поминува низ него секој ден. Неговото затворање би значело моментално нарушување на снабдувањето и потенцијален скок на цените на нафтата на 120 или дури 150 долари за барел. Овој енергетски шок прво би ги погодил земјите што зависат од увезената енергија – вклучувајќи ги и најголемите економии во ЕУ.

Европа, иако делумно диверзифицирана, нема да биде поштедена. Зголемувањето на цените на нафтата и гасот автоматски би предизвикало повисоки цени на горивото, електричната енергија и индустриските суровини. Инфлацијата, која веќе е предизвик во многу земји-членки на ЕУ, би можела повторно да ескалира, додека централните банки би биле принудени да донесат тешки одлуки – балансирајќи помеѓу контролирање на инфлацијата и избегнување на рецесија.

Поморскиот транспорт веќе страда. Комерцијалните бродови ги избегнуваат иранските води, а пренасочувањето кон Суецкиот канал и другите рути значи одложувања, повисоки трошоци и нова логистичка криза. Покрај економските последици, политичките тензии се продлабочуваат – САД би можеле да одговорат воено, а Западот размислува за дополнителни санкции врз Техеран, што дополнително би ги зголемило влоговите во оваа глобална игра шах.

Од друга страна, таквата криза би можела да ги забрза инвестициите во алтернативни извори на енергија, зајакнување на инфраструктурата за течен природен гас и стратешката автономија на ЕУ. Но, ова се среднорочни решенија. На краток рок, светот е на работ на енергетска паника.

Доколку се спроведе, оваа одлука ќе направи повеќе од тоа само да ги затвори теснецот – ќе ја отвори вратата кон една од најопасните економски кризи на новиот век.