Експлозијата на експерименталната ракета „Старшип“ на „Спејс Екс“ во јануари оваа година го стави воздушниот сообраќај над Карибите во сериозен ризик, многу поголем од оној што претходно беше познат на јавноста, според интерни документи од Федералната администрација за воздухопловство на САД (FAA), кои денес ги виде „Волстрит џурнал“ (WSJ).
Документите, исто така, наведуваат дека „Спејс Екс“ не ја известил веднаш FAA за експлозијата преку својата официјална телефонска линија, иако компаниите за лансирање се должни да го сторат тоа без одлагање.
Како резултат на тоа, контролорите на воздушниот сообраќај ги добија своите први информации од пилотите кои го видоа огнениот дожд од делови од експлодирана ракета од нивните пилотски кабини, додека други претставници на FAA дознаа за инцидентот преку интерни комуникации.
Според документите, три авиони, патнички авион на „ЏетБлу“ кој летал за Порторико, шпански авион на „Иберија“ и приватен авион, се нашле во критични ситуации откако ракетата „Старшип“ експлодирала неколку минути по полетувањето на 16 јануари.
Пилотите на трите авиони морале да изберат помеѓу продолжување на летот низ потенцијално опасна област поради експлодираните делови од ракетата или ризик од снемување гориво над отворено море.
Два авиона, според записите на ФАА, прогласиле вонредна состојба со гориво и го продолжиле летот низ привремена зона на исклучување.
Сите три авиони, кои превезувале околу 450 патници, на крајот безбедно слетале.
Документите на ФАА наведуваат дека експлозијата на „Старшип“ испратила запалени остатоци што летале над делови од Карибите околу 50 минути.
Доколку таквите остатоци удрат во авион во лет, последиците би можеле да бидат катастрофални, вклучително и сериозно оштетување на авионот и губење на животи, објави WSJ.
Контролорите на воздушниот сообраќај во Мајами и Сан Хуан се обидоа да ги задржат или пренасочат авионите во реално време, но ова доведе до ненадејно зголемување на работното оптоварување и „потенцијално екстремни безбедносни ризици“, според интерен извештај на ФАА.
Во еден момент, најмалку два авиона се приближија премногу блиску еден до друг, што бараше интервенција на контролорот за да се избегне судир.
„Џетблу“ (JetBlue) изјави дека е уверен дека сите негови летови ја избегнале областа со остатоци, додека Iberia изјави дека нивниот авион поминал низ областа дури откако сите остатоци паднале и дека безбедноста на патниците не е во опасност.
По објавувањето на статијата, „СпејсИкс“ ги нарече медиумските извештаи „погрешни“ и дека ниту еден авион не е во опасност. „Јавната безбедност отсекогаш била и останува врвен приоритет на SpaceX“, соопшти компанијата, додавајќи дека одговорно го користи воздушниот простор за време на лансирањата и повратните летови.
Инцидентот предизвика загриженост во авиоиндустријата и меѓу американските претставници, особено со оглед на тоа што се очекува бројот на лансирања во вселената значително да се зголеми во наредните години.
ФАА формираше панел од експерти во февруари за да ги разгледа ризиците од вселенски отпад, особено по уште една експлозија на вселенски брод за време на тестирањето во март, објавува „Танјуг“.
Сепак, како што дознава WSJ, во август ФАА неочекувано го суспендираше тој безбедносен преглед, објаснувајќи дека повеќето од препораките веќе се спроведуваат и дека треба да се консултираат дополнителни меѓународни експерти.
