Израел денес одбележува втора годишнина од нападот на 7 октомври 2023 година, додека Хамас и израелските преговарачи водат разговори за ставање крај на двегодишната војна во Газа според предложениот мировен план на САД, јавуваат светските агенции.
Точно пред две години, на крајот од еврејскиот фестивал Сукот, милитантите предводени од Хамас, кого САД, ЕУ и други го сметаат за терористичка организација, започнаа изненадувачки напад врз Израел, означувајќи го најсмртоносниот ден во историјата на земјата.
Борците на „Хамас“ ја пробија границата меѓу Газа и Израел, напаѓајќи ги јужните израелски заедници и влегувајќи во музички фестивал во пустина, пукајќи, лансирајќи ракети и фрлајќи гранати. Нападот резултираше со смрт на 1.219 лица на израелска страна, претежно цивили, според пресметката на АФП врз основа на официјални израелски бројки.
Милитантите, исто така, киднапираа 251 заложник и ги одведоа во Газа, од кои 47 сè уште се во притвор, вклучувајќи 25 за кои израелската војска вели дека се мртви.
Денес во Израел се закажани комеморативни настани за да се одбележи годишнината.
Десетици роднини и пријатели на убиените на музичкиот фестивал „Супернова“ запалија свеќи и одржаа минута молчење на местото на нападот во јужен Израел.
Многу Израелци го посетија местото на фестивалот вчера.
„Тука се случи многу сериозно и огромно злосторство“, рече Елад Ганц, наставник, додека ги оплакуваше мртвите.
„Но, ние сакаме да живееме – и покрај сè, да продолжиме со нашите животи, сеќавајќи се на оние што беа тука и, за жал, повеќе не се со нас“, додаде тој.
Друга церемонија ќе се одржи на Плоштадот на заложниците во Тел Авив, каде што се одржуваат неделни собири со повик за ослободување на заложниците.
Државно организирана комеморација е планирана за 16 октомври.
Израелската воена кампања за одмазда во Газа од воздух, копно и море продолжува со несмалена сила, оставајќи десетици илјади Палестинци мртви и предизвикувајќи широко распространето уништување.
Министерството за здравство, управувано од „Хамас“, вели дека најмалку 67.160 луѓе се убиени, бројка што Обединетите нации ја сметаат за веродостојна.
Нивните бројки не прават разлика помеѓу цивили и борци, но покажуваат дека повеќе од половина од загинатите се жени и деца.
Цели населби се срамнети со земја, а домовите, болниците, училиштата и водоводните системи се во урнатини. Стотици илјади бездомници во Газа сега се засолнуваат во преполни кампови и отворени простори со мал пристап до храна, вода или санитација.
По две години конфликт, 72 проценти од израелската јавност изјавиле дека се незадоволни од начинот на кој владата ја води војната, според неодамнешното истражување на Институтот за студии за национална безбедност.
Израел го проширил својот воен дострел за време на војната, напаѓајќи цели во пет регионални престолнини, вклучувајќи го и Иран, и убивајќи неколку високи функционери на Хамас и лидерот на Хезболах, Хасан Насралах.
Израел и „Хамас“ сега се соочуваат со растечки меѓународен притисок да ја прекинат војната. Истрагата на ОН минатиот месец го обвини Израел за геноцид во Газа, а групите за човекови права го обвинија Хамас за воени злосторства во нападот на 7 октомври. Двете страни ги негираат обвиненијата.
Минатата недела, американскиот претседател Доналд Трамп откри план од 20 точки со кој се повикува на итно прекинување на огнот откако Хамас ќе ги ослободи сите заложници, ќе ја разоружа групата и постепено ќе го повлече Израел од Газа.
Индиректните разговори започнаа во понеделник во египетското одморалиште Шарм Ел Шеик, при што медијаторите се движеа меѓу делегациите под силно обезбедување.
„Ал-Кахера њуз“, која е поврзана со државната разузнавачка служба на Египет, објави дека разговорите се фокусирале на „подготовка на условите на терен“ за размена на заложници и затвореници според планот на Трамп. Палестински извор близок до преговарачите на „Хамас“ изјави дека разговорите, кои започнаа пред годишнината од 7 октомври, би можеле да траат неколку дена.
Трамп ги повика преговарачите да „дејствуваат брзо“ за да ја завршат војната во Газа, каде што вчера продолжија израелските напади.
Американскиот претседател изјави за телевизијата „Њузмакс“:
„Мислам дека сме многу, многу блиску до постигнување договор… Мислам дека во моментов се покажува многу добра волја. Всушност е доста неверојатно.“
Иако двете страни го поздравија предлогот на Трамп, се очекува постигнувањето договор за неговите детали да биде херкуловска задача.
Војната претходно доживеа два прекини на огнот кои овозможија ослободување на десетици заложници.
Сепак, израелскиот воен командант, генерал-потполковник Ејал Замир, предупреди дека ако овие преговори не успеат, војската ќе „се врати на борбите“ во Газа.