Денеска ја славиме Света Петка: За среќа и здравје направете само една работа

Света Петка е една од најпочитуваните светици не само меѓу православните христијани, туку и меѓу припадниците на сите други вери. Таа е особено позната како заштитничка на жените, сиромашните и болните. Оваа светица носела неопислива сила во себе што ја пренесувала на сите други луѓе, и продолжила да го прави тоа дури и по нејзиното упокојување.

Се верува дека таа имала дар на исцелување и пророштво, поради што стекнала голема почит меѓу христијанскиот народ.

Света Петка се смета за заштитничка на жените, болните, сиромашните… Луѓето веруваат во нејзините чудотворни моќи и се надеваат на лекување и духовно просветлување преку нејзиното посредништво.

Се верува дека на овој ден, жените не треба да месат, готват, шијат, перат облека или да работат какви било домашни работи за да не го навлечат гневот на светицата.

Овој ден треба да се сведе на молитва и прослава на Света Петка. Луѓето кои имаат здравствени проблеми треба да се мијат со осветена вода или вода од изворот на Света Петка. Заедно со миењето, потребно е и да се молат на овој светица, за која се верува дека е особено милостив кон болните и немоќните.

Во некои области, вообичаено е девојките да изедат парче од славскиот колач и да ги зачуваат трошките за да можат да ја видат својата судбина, или идниот сопруг, во текот на ноќта. Во некои села постои уште еден обичај поврзан со славскиот колач – се крши и се дели на добитокот за здравје.

Младите девојки треба да берат цвеќиња и да ги украсуваат своите домови со нив за да владее хармонија и мир во него преку целата година. Девојките треба да носат нови фустани за да ги следи среќата во наредната година.

Исто така, се верува дека кој еднаш ќе ја повика Света Петка за заштита, таа повторно ќе се појави во нивниот дом, дури и непоканета, и обично пред голема неволја. Најчесто им се појавува на верниците преку соништа.

Родена е во 10 век во градот Епиват на брегот на Мраморното Море, недалеку од Цариград. Името „Петка“ потекнува од зборот „петок“, бидејќи се верува дека е родена на тој ден, а нејзиниот празник се слави на 27 октомври според православниот календар.

Таа потекнувала од богато и побожно семејство. Според традицијата, Параскева покажала длабока посветеност на верата и духовноста уште од раното детство и често одела во црква со мајка си. Имала брат, чие име било Ефтимиј, кој станал монах на многу млада возраст, подоцна станувајќи епископ Мадицки.

По смртта на нејзините родители, го поделила своето наследство на сиромашните и се посветила на аскетски живот. Таа станала монахиња во црквата Света Софија, а по поклонението во Ерусалим, отишла во јорданската пустина, каде што ги поминала следните 40 години од својот живот борејќи се со искушенија, гревови и внатрешни демони.

Во старост, ѝ се јавил ангел во сон и ја упатил да се врати во својата татковина за да ја шири верата Христова. Затоа Света Петка е прикажана на иконите во монашки облеки, со крст во раката.

Нејзините чудотворни мошти биле пренесувани многу пати со текот на времето. Прво во Цариград, а оттаму бугарскиот цар Јован Асен ги пренел во Трново во 1238 година. Од Трново, по неговото паѓање (1393), моштите се преселиле преку Видин, во Брус (1396) – тие биле пренесени во Влашка, по паѓањето на Бугарија во рацете на Османлиите.

Кога Влашка била загрозена од турски инвазии, а на барање на српската принцеза Милица до султанот Бајазит, моштите биле пренесени во Србија во 1398 година, во средновековниот град Жупањевац. Оттаму, околу 1400 година, биле пренесени во манастирот Љубостиња, а конечно во Белград во 1417 година. Кога Сулејман I го освоил Белград во 1521 година, ги пренел моштите на Света Петка во Цариград, заедно со други вредни предмети, заедно со протераните Срби од Белград.

На барање и на трошок на молдавскиот господар Василије Арбанас, познат како Лупула, во 1641 година, моштите биле пренесени во градот Јаши, каде што се наоѓаат и денес (освен два прста, кои се во капелата на Света Петка на Калемегдан).

Во близина на храмовите на Света Петка, често има извори на лековита вода што луѓето ја пијат, верувајќи дека таа ќе им ги излечи раните и ќе ги заштити од болести.