Дали омилениот крем ќе стане луксуз? Цената на лешниците урива рекорди

Невообичаено студениот април уништи голем дел од цветовите на лешниците во Турција, а последиците ги чувствуваат и производителите и потрошувачите

Овој развој влијае на чоколадото, намазите и муслите. Цените на лешниците се зголемија за повеќе од една третина од почетокот на годината до сега, пред почетокот на бербата,. Високите цени се поврзани со особеностите на пазарот на лешници. Турција е производителот што доминира на светскиот пазар – околу 60 проценти од светското производство доаѓа од нејзините зелени падини по должината на брегот на Црното Море, каде што лешниците се нарекуваат и „зелено злато“ поради нивната важност.

Во април, продирањето на студениот воздух ги оштети цветовите и садниците, па цените почнаа да растат дури и пред почетокот на бербата. Турскиот министер за земјоделство Ибрахим Јумакли го опиша како еден од најлошите земјоделски мразови во историјата на земјата. Експертите ги наведуваат климатските промени како причина, што ја зголемува фреквенцијата на екстремни временски настани. Државниот завод за житарки очекува пад на приносот од 36 проценти оваа година, на околу 450.000 тони.

Зголемувањето на цените особено ги погодува компаниите што набавуваат скапо какао – како што се швајцарските Lindt & Sprüngli, германските Kölln или Ritter Sport од Waldenbuch во близина на Штутгарт. Ритер Спорт годишно преработува неколку илјади тони лешници, главно од турскиот регион на Црното Море, а помал дел од САД.

„Ноќните мразови во Турција и зголемувањето на цените значително влијаат на нашето производство“, рече портпаролот на компанијата. „Лешниците, како и какаото, се скап суров ресурс. Доживуваме големо (двојно) оптоварување на страната на набавката, а тоа нема да се намали толку лесно – и поради климатските промени.“

Александар Штерк, основач на платформата Vesper BV во Амстердам, која ги следи цените на храната, рече дека еден тон турски лешници сега чини околу 9.400 евра – повеќе од една третина над цената на почетокот на годината.

„Цената е многу висока во моментов, поради што лешниците малку се тргуваат – за разлика од, на пример, кикириките“, рече Штерк, додавајќи дека некои производители ги менуваат рецептите за да го намалат процентот на лешници, пишува Феникс магазин.

Најголемиот светски купувач на лешници, производителот на Нутела – Фереро, наводно купува околу една третина од вкупното светско производство. Фереро не коментираше за движењата на цените, но ја негираше можноста за прекин на снабдувањето, посочувајќи дека набавува лешници и од Италија, Чиле и САД.

Рајнер Ликенхаузен од хамбуршката компанија „Шлитер и Мак“, специјализирана за трговија со лешници, очекува производителите да се свртат кон други јаткасти плодови, особено бадеми, кои се попристапни. Тој не предвидува понатамошно драстично зголемување на цените на лешниците, иако климатските промени остануваат непредвидлив фактор.