Безбедноста на Европа станува сè поскапа

Европските нации би можеле да се соочат со трошоци од билион долари за повторно вооружување поради руските закани и неизбежната ревизија на американската одбрана, што би можело да доведе до драматично намалување на бројот на американските сили на европскиот континент, се наведува во извештајот на Меѓународниот институт за стратешки студии (IISS) со седиште во Лондон.

Извештајот од 106 страници укажува на недостатоци во сите области: во производството, разузнавањето и воената опрема, како што се ракети со долг дострел или воздушна и ракетна одбрана, пренесува Радио Слободна Европа.

„Меѓу главните причини за оваа поголема итност се руската воена закана и неизвесноста околу посветеноста на САД на одбраната на европските сојузници“, се наведува во извештајот.

Иако стратешките процени се разликуваат меѓу европските земји за тоа колку брзо руските сили би можеле да претставуваат директна закана за НАТО Европа, нивните временски рамки генерално се движат помеѓу две и пет години.

Во меѓувреме, се очекува Глобалниот преглед на силите на Пентагон да биде објавен овој месец и дека во него ќе биде претставено пренасочување на воените ресурси од Европа во Азија/Пацифик.

„Некои претставници на НАТО веруваат дека би било можно намалување на бројот на американски војници до 30 проценти“, се вели во извештајот, насловен како „Напредок и празнини во европската одбрана“.

Европските лидери направија планови оваа година за да одговорат на овие предизвици. Во март, на самитот на Европската Унија беше ветено дека ќе потроши милијарди за одбрана, во услови на она што претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, го нарече „пресвртница за Европа“.

Заеми поддржани од ЕУ до 150 милијарди евра им се ставени на располагање на земјите членки за зајакнување на нивните сили, а правилата за долг на еврозоната се олеснети кога се применуваат на воените трошоци.

Претседателот на САД, Доналд Трамп, постојано ги критикуваше европските сојузници на НАТО дека не трошат доволно за одбрана и дека премногу се потпираат на воената моќ на САД, но неодамна ги пофали за ветувањето дека ќе трошат повеќе, особено по самитот на НАТО во јуни, кога членовите се согласија да ги зголемат буџетите за одбрана на пет проценти од бруто- домашниот производ.

Но, извештајот укажува дека не станува збор само за пари, туку клучното прашање ќе биде градењето капацитети.

„Европските одбранбени индустрии продолжуваат да се соочуваат со предизвици во доволно брзото зголемување на производството, додека многу европски војски не можат да ги исполнат своите цели за регрутирање и задржување на војниците“, се вели во извештајот.

Друга слабост истакната во извештајот се ракетите со долг дострел. Европските земји имаат високоефикасни крстосувачки ракети лансирани од воздух, како што се англо-француските ракети „сторм шедоу“ или германскиот систем „Таурус“.

Но, само неколку европски сојузници моментно поседуваат копнени системи за прецизно гаѓање со долг дострел, додека во поморскиот домен само Франција и Велика Британија имаат крстосувачки ракети за копнен напад со дострел од 1.000 километри, се вели во извештајот.

Побарувањата за трошење доаѓаат во време кога европските влади веќе се соочуваат со интензивен притисок врз невоените трошоци во чувствителни области како што се здравството, образованието и социјалните бенефиции.

Извештајот заклучува дека исполнувањето на овие предизвици „ќе бара од многу европски сојузници на НАТО да преземат големи финансиски ризици и да донесат многу тешки политички одлуки“.