Способноста на бактериите да развијат отпорност на антибиотици има античко потекло и им овозможува на бактериските инфекции отпорни на лекови, како што се MRSA и гонореја, да одземаат животи на 1,3 милиони луѓе на глобално ниво секоја година.
Користејќи до сега невиден трик, научниците фатиле бактерии како избегнуваат антибиотици. Бактериите имаат алармантен талент за развој на отпорност на овие лекови, што претставува зголемена закана за општото здравје.
Способноста на бактериите да развијат отпорност на антибиотици има античко потекло и им овозможува на бактериските инфекции отпорни на лекови, како што се MRSA и гонореја, да одземаат животи на 1,3 милиони луѓе на глобално ниво секоја година. Овие супербактерии дури и го наоѓаат својот пат до дивите животни, како што се делфините и мечките.
Овие непостојани микроби можат да украдат гени еден од друг, брзо пренесувајќи ги тактиките за отпорност на антибиотици, а нивните стратегии вклучуваат директно инактивирање на антибиотици, спречување на акумулација на антибиотици во нивните системи или менување на целите на антибиотиците, така што тие повеќе не се ефикасни. Делумно благодарение на прекумерната употреба на антибиотици, супербактериите со текот на времето акумулираа повеќекратни тактики на отпорност, што ги прави исклучително тешки за лекување.
Оваа нова форма на отпор не може да се открие под условите кои рутински се користат во патолошките лаборатории, што им отежнува на лекарите да издаваат антибиотици кои ефикасно ќе ја третираат инфекцијата, што потенцијално ќе доведе до многу лоши резултати, па дури и до прерана смрт, објаснува научникот Тимоти Барнет од Институт за заразни болести „Телетон Кидс“.
Подлиот одбранбен механизам на бактериите
Научен тим од микробиолози од споменатиот институт го откри овој нов механизам додека истражуваше како стрептокока од групата А реагира на антибиотици. Станува збор за бактерија која обично предизвикува болки во грлото и инфекции на кожата, но може да доведе и до системски инфекции како шарлах и синдром на токсичен шок.
Бактериите треба да направат свои фолати за да растат и да предизвикаат болест. Некои антибиотици делуваат така што го блокираат ова производство на фолати за да го запрат растот на бактериите и да ја третираат инфекцијата. Кога го погледнавме антибиотикот кој вообичаено се препишува за лекување на инфекции на кожата од групата А, Streptococcus, откривме одбранбен механизам каде, за прв пат во историјата, бактеријата покажа способност да зема фолат директно од својот човечки домаќин кога нејзиното сопствено производство беше блокирано, објаснува Барнет.
Со други зборови, Streptococcus од групата А стекнала веќе обработена фолна киселина надвор од сопствените клетки, а овие молекули ги има во изобилство во нашите тела. Процесот целосно го заобиколува дејството на сулфаметоксазол, антибиотик кој ја инхибира синтезата на фолати во бактериите, што го прави лекот неефикасен.
Клучен ген
Научниците идентификуваа барем еден ген вклучен во тој процес – thfT. Кодира дел од системот за собирање фолати, сличен на нашиот, бидејќи ние исто така не можеме да произведуваме фолати и мора да го добиеме од храната. Бактериите од стрептококната група А нашле начин со овој ген да цицаат фолати и да ја поткопаат ефикасноста на сулфаметоксазолот.
Во лабораторија, стрептококата од групата А подложи на антибиотикот сулфаметоксазол, бидејќи не постои друг достапен извор на фолати. Во овој случај, бактериите се отпорни на антибиотици само кога предизвикуваат вистинска инфекција во нашето тело. Ова значи дека сè уште не постои едноставен начин да се открие оваа отпорност на антибиотици во патолошките лаборатории.
Овој механизам сугерира дека отпорноста на антибиотици е многу поразновидна отколку што научниците претходно разбраа и ја нагласува потребата да се развијат поразновидни лекови против бактерии.
Само врвот на ледениот брег?
За жал, се сомневаме дека ова е само врвот на ледениот брег.
Разбирањето на овие механизми е првиот чекор кон можноста да се тестира на нив и да се спротивставиме со препишување други класи на антибиотици.
„Важно е да останеме чекор понапред од предизвикот на антимикробната резистенција и, како истражувачи, треба да продолжиме да истражуваме како се развива отпорноста кај патогените и да дизајнираме брзи, точни дијагностички методи и терапија, изјави микробиологот Калинда Родриго, раководител на студијата на научниот тим од претходно споменатиот институт, којa е објавенa во научниот магазин Nature Communications.