Половина век по пропаѓањето на договорот од Bretton Woods, кој ги погоди темелите на повоената финансиска инфраструктура на глобално ниво, светот повторно се најде на пресврт, но овој пат американската страна, се чини, не ни помислува макроекономска стабилност на домашно ниво да ја претстави како закана од глобална рецесија.
Заднината на силниот долар веројатно веќе им е добро позната на сите: на крилата на агресивната реторика на ФЕД и интензивниот раст на каматните стапки, со очигледна цел да се спречи инфлацијата и прилично деликатната геополитичка ситуација (и заканите со нуклеарниот арсенал несомнено спаѓаат во таа категорија), огромните количества баран капитал секако се засолнуваат на американските финансиски пазари.
И, повторно, оваа година американскиот долар ја покажа својата моќ најпрво на најликвидниот сегмент на девизниот пазар, каде што се тргува со валутите на најразвиените земји во светот.
Иако цела низа аналитичари и власти со месеци предупредуваа за проблемите што би можеле да произлезат од поскапувањето на американската валута, вперувајќи го прстот кон (посиромашните) земји во развој како потенцијално најранливите, товарот на доминацијата на доларот во најголем дел е на товар на валутите како што е шведската круна (+22%), британска фунта (+21%) или јапонскиот јен (+25%).
Доларот ја отежнува борбата против инфлацијата
Не сите земји во развој се, се разбира, подеднакво поштедени од главоболки; Земјите како Индија, Чиле и Јужна Кореја веќе некое време трескавично се обидуваат да го свртат односот на силите во своја полза со интервенции.
Но, инвеститорите најмногу ги загрижува фактот што развиените земји сè потешко се справуваат со негативните последици од депрецијацијата на домашните валути, додека монетарните власти балансираат помеѓу кревкиот економски раст, на кој му е очајна потребата од стимулативна монетарна политика и растечката инфлација, која бара значително повисоки каматни стапки.
Клучниот проблем е фактот што депрецијацијата на домашната валута значително ја зголемува цената на увозните суровини (од енергија до храна), што дополнително го зголемува притисокот врз инфлацијата, која веќе достигна двоцифрена вредност на Стариот континент. А едноставната пресметка на цената на суровата нафта, преведена во локална валута, можеби најдобро го открива степенот на проблемот.
Со падот под 80 долари за барел минатата недела, цената на барел сурова нафта WTI во однос на почетокот на годината забележа раст од само 5%. Американските потрошувачи веќе некое време уживаат во придобивките од пониските цени, но ситуацијата на другата страна на Атлантикот е значително поинаква: во Велика Британија, суровата нафта моментално се испорачува по цена што е дури 25% поскапа од почетокот на годината, додека во цела Европа, во земјите кои се дел од заедничката валута, состојбата е само маргинално подобра, бидејќи и по интензивната корекција, суровата нафта е за 20% поскапа отколку што беше на почетокот на година.
Во такви околности, епилогот од незапирливиот напредок на доларот не е премногу изненадувачки: од четирите најголеми економии во светот (по САД), дури три интервенираа на различни начини на девизниот пазар, обидувајќи се барем да го забават интензитетот на неповолниот тренд.
Во сите три примери, тоа е всушност импровизација која држи вода само некое време; ФЕД и Белата куќа се единствените актери кои можат значително да го променат односот на силите на пазарот и единствените кои засега не покажуваат никаков интерес за решавање на глобалниот проблем.
Затоа повеќето набљудувачи веруваат дека веројатноста за координирана интервенција на пазарот е сè уште прилично мала, иако на сите им е очигледно дека унилатералниот став го турка остатокот од светот во рецесија (што ќе го погоди американскиот корпоративен сектор како бумеранг порано или подоцна).
Извор: Пословни дневник
