Зголемен број граѓани заболени од разни респираторни заболувања ги полнат клиниките во Србија во последните недели, а ваквата состојба е вообичаена секоја година со доаѓањето на постудените денови. Специфичноста на оваа есен е зголемувањето на бројот на потврдени случаи на голема кашлица, а најголем ризик од компликации и тешки клинички симптоми се невакцинираните и нецелосно вакцинираните деца до 12 месеци, особено новороденчињата.
Според Батут, во Србија од почетокот на годината до 6 декември биле пријавени вкупно 458 потврдени случаи на голема кашлица.
Како што изјави Батут за N1, во девет пријавени случаи, симптомите започнале во последните 10 дена, меѓу кои најмладиот пациент е бебе на возраст од два и пол месеци. Од деветте споменати случаи, две деца на возраст под шест месеци се хоспитализирани.
Специјалист за белодробни заболувања, прим. д-р Славица Плавшиќ за N1 вели дека оваа болест е речиси искоренета во Србија и дека ја нема речиси 15 години, а во текот на 2023 година ќе има голем пораст на бројот на заболени и заболени. кои се докажани со PCR тестирање.
Недоволна покриеност со вакцинација предизвикува голема кашлица
Според неа, појавата на болести кои речиси биле искоренети се објаснуваат со недоволната и ненавремена вакцинација на децата, според препорачаниот календар за вакцинација.
„Процентот на вакцинирани деца треба да биде околу 95 отсто, но тој е многу помал во Србија, но и во светот. За ширење на оваа болест придонесува и слабиот одговор на вакцинацијата, пред неколку години“, вели таа.
Дека навремената вакцинација, без одлагање, при постигнување на целниот опфат од 95 отсто од планираното население – е најзначајната и најефикасна мерка за индивидуална, но колективна заштита од голема кашлица, е мислењето на Заводот за јавно здравје на Србија „Д-р Милан. Јовановиќ Батут“.
Тие наведуваат дека, во согласност со националниот календар на задолжителна имунизација на лица на одредена возраст, примарната вакцинација со три дози на вакцина која содржи компонента за голема кашлица се спроведува во првата година од животот (од два месеци до шест месеци со дефинирани интервали), додека ревакцинацијата со една доза од споменатата вакцина се дава во втората година од животот и пред влегување во прво одделение од основно училиште.
Д-р Плавшиќ за порталот N1 објаснува дека вакцинацијата се врши со петвалентната вакцина против дифтерија, тетанус, голема кашлица, детска парализа и болести предизвикани од Haemophilus influenzae тип Б (DTaP-IPVHib).
„Според податоците на Институтот за јавно здравје на Србија „Д-р Милан Јовановиќ Батут“, опфатот на вакцинирани деца во 2022 година изнесувал 91,9 отсто, што не е доволно за да се постигне колективен имунитет“, нагласува д-р Плавшиќ.
Тој додава дека вакцината обезбедува заштита од болеста во околу 90 проценти од случаите и дека во случај вакцинираните да добијат голема кашлица, клиничката слика ќе биде многу поблага.
„Имунитетот на вакцините трае околу 10 години, а потоа слабее. Затоа во некои европски земји се препорачува вакцинација против голема кашлица во третиот триместар од бременоста. Така се штитат и трудниците и се добива имунитет на новороденчето“, објаснува белодробниот специјалист.
Кои се симптомите на инфекција?
Пертусис или голема кашлица (голема кашлица) е многу заразна бактериска инфекција на респираторниот тракт, чиј предизвикувачки агенс е бактеријата Bordetella pertussis, а болеста се пренесува со капки од еден заразен на друг.
Периодот на инкубација за оваа болест е од седум до 10 дена, но може да трае и три недели. Лицето со пертусис може да биде заразно дури четири до пет недели. Според д-р Плавшиќ, пациентката е најзаразна во тој период и практично нема изразени симптоми.
„Симптомите на пертусис се појавуваат седум до десет дена по инфекцијата, понекогаш дури и по три недели. На почетокот изгледаат како обична настинка, проследена со кивање, кашлање и треска. Во рок од две недели, кашлицата станува посилна и поинтензивна со сè почести епизоди и напади на кашлање, често со повраќање. Ваквите напади на тешка, изнемоштена кашлица може да траат од еден до два месеци“, објаснува д-р Плавшиќ.
Најзагрозени се децата под 12 месеци
Најголем ризик од болеста се невакцинираните бебиња каде може да се изрази најтешката клиничка слика, како и децата и младите на возраст од 10 до 20 години.
„Клиничката слика може да биде особено драматична кај доенчињата, бидејќи тие нормално имаат потесни дишни патишта и имунолошки систем кој се уште не е доволно развиен“, објаснува д-р Плавшиќ.
Тој додава дека компликациите кои можат да настанат се дехидрација, пневмонија, грчеви, оштетување на мозокот, кила и скршеници во пределот на градниот кош.
„Болеста се лекува со антибиотици, бидејќи се работи за бактериска инфекција, како и со симптоматска терапија за ублажување на кашлицата и постоечките симптоми. Одреден број деца бараат хоспитализација, а во најтешките случаи можна е и смрт. Ако кашлицата трае две недели или повеќе, дефинитивно треба да се јавите кај лекар, педијатар кој ќе ја спроведе потребната дијагностика и третман“, вели Плавшиќ.
